TE HUI A TE KAUNIHERA KI RONGOKAKO.

Matuhi, Volume II, Issue 59, 26 October 1904, Page 3

TE HUI A TE KAUNIHERA KI RONGOKAKO.

Ki Te Ore Ore, Oketopa 18, 1904. Tumaki—Ko Tiati Mea (Tawa). Kai Tohutohu—Meiha H. P. Tunni-

arangi. Tiamana—A. H. Kumeroa. Nga Mema.— 1. Kingi. Kgatuere 2. Hoani Pangitakawaho o. Eruha Piripi Te Maari 4. Kohai H. Whakataha 5. Manihera Maaka (>. Hami Potangaroa 7. Ropoorna Meihana 8. Wainohu H. H. Te Huki 9. Hamahona Eruera Manihera Ko nga mema tenei i hui mai kite Hui, ko Whenua H. Manihera, i ngaro atu he mate.

Ko Manahi Paewai, kua unit iaia. Kamutu te panui a To Tiamana. I nga ingoa o nga mema ka whakatuheratia te Hui, kamea te Tumuaki kia

whaikupu te Kai Tohutohu. Ka tu te Kai Tohutohu ki temihi ki te Tumuaki, mete Tiamana, mete iwi nui tonu. Kia ora katoa e nei wahanira e wha, kua whakahuatia ake nei e an e te iwi kia inohio mai koutou ko te iwi te Rangatira ote Kannihera,he kaimahi te Kaunihera. 2. Ko nga whakatutukitanga tenei o nga mahi a o tatau matua, ko te honore tenei i pnta mai i roto i to ratau kaha ki to mahi i rnnga i te whakaaro kite iwi, kahoreheutu heoi ano ta ratau kia pnta mai ho painga ki nga whakatipuranga e haere mai nei. 3. Ko nga wehewehenga i roto i nga tangata me whakarere rawa atu, kite whakamarama au i tona tikanga o te Hae, ka mohio to tangata he mea kino, e kore ia e hoki atu ano, ka mail mai hei taonga ano mana. 4. Ko to tatau takiwa kua waiho e te Kawanatanga hoi UnSra mai mo ana tikanga, hei whata pukainga mo nga ture, mete korero ano ote Kawanatanga ko tenei takiwa te wahi kai te ma, kaore i heke he toto, ahakoa ki noa kai te mangere a Rongokako. inakn e ki ake kai te mahi o Hongokako, nei te ahna, ina hoki kua kowhiritia ano i te tahi o nga tangata o Rongokako hei mangai mo te 43,000 o te iwi Maori o Mu Tireni, a kua tae au ki nga marae katoa o te motu nei korero haere ai i nga tikanga e Hahuitia ai nga ahua whenua Purotu kainga, ka noho, hei tirohanga ma nga whakatupuranga a hekemai nei, a kua puta te kupn a ta koutou tamaiti ka tukua mai e ia e 2,000 eka, hei rahui nohanga mo nga kararehe moho ao. 5. Ko tenei e te iwi hapainga nga mahi inaianei o te Kaunihera, kia kaha te tiaki mai i nga kaimahi ko tenei kia ora katoa koutou.

Te Tumuaki: E whakamihi ana au

kite kai Tohutohu, kia ora koe, hoi whakakapi mo te tuunga o Tamahau, te tangata hapai i nga mahi nei, heoi ko to wha tenei o nga tan e mahi ana te Kannihera, a kaorv ano i oti pai noa nga mahi. Ko tenei maim kua homai nei kia koutou i nui ko atu i te mana ki nga Kopu Pakeha, na konei i nui ai te puhaehae o nga Uopil Pakeha mo te rironga mai o nga mana ia koutou. Ko to tahi men nui, kaore ano kia whakahaerea ko nga rohe kainga kia taka mai ai kia koutou nga reitL me whakaatu ake ean korahi te tahi whenua no te Y\ aipounnmii e 4000 oka no Tame Pa rata ma, kongaiviti e riro ana i te \lo\m Pakoha kua tae ki to inano atn, nga reiti i riro ia ratau, kihai i whakapnia ki nga huanui o tana kainga Maori, whakapaua ana ki nga huanui o e tahi atn wahi. I runga i nga tikanga o te ture kua pnhi nei mo tenei take. Ko tenei eitono atu ana an kia koutou, kia timata tonu ta koutou mahi ko nga lie katoa kua pukni mai nei, timata mai tae noa mai ki tenei tan, me whakakore katoa, me timata hou nga mahi inaianei. Kia oti katoa nga mahi i roto i tenei tau. Kotahi to riui ma tatau kai te tee, kai a Tihema kai tana \va ka whakarapopoto ai nga tikanga katoa, kai reirakawhakatu ai i to tahi tangata hoi haere ki te Hni topu a nga Kannihera ki Rotorua. Mete whakatu ite tahi tangata mo te tuunga kua wateakia whakaotia i konei e nei take katoa. Hori te Huki: E whakamihi aria an ki uga korero ate pai arataki Kai Tohutohu, e whakamarama nei i nga huarahi hei mahi ma Rongokako, no te mea e rua nga tino moa ko nga mahi, ko te whakaponoTe AJeatuatahi ko te wehi ki Te Atua, te timatanga o nga mea katoa.

2. No reira ka whai kupu ake au

mo te taha ki nga haurangi, he Ripoata ano taku i tuku ai, mahara au ma to Ropu Mahi Atawhai e hapai, kitea ana e kore te Ropu e mau i te mahi kai roto i te ringa o Te Kaunihera, ko tenei ka korero ano au i taku korero kia whakamutua taua kai i roto i to tatau rohe. Piripi VVaaka: He whakapai i nga korero a f e Tumuaki tne te Kai Tohutoliu. Hikatoa: He whakapai ana au ki nga korero a Te Tumuaki engari he whakaheana hold aui nga panui korero parau a nga Pakeha mo ngakuria nga Maori.

Hapeta: E tu ake ana au kite mihi mete whakautu utu i nga knpu, i te wa i hui mai ai te Kaunihera ki konei i te taima e ora ana a Tamahau, ka whai kupu atu au kite Kauniher.i e kore e taea e te Maori te whakahaere tenei mahi, e kore e penei mete Pakeha i te pakungaake ano i noho ai i roto i te ture himi noa, ko te Maori e kore e taea i te wa poto nei, no reiraka penei ano taku kupu me uaua e taea ai e te Maori. Mo runga i nga haurangi eki ana hu no nga hepara te he, no te mea kaore he Komiti Marae o konei hei tiaki i nga tangata, kaati, ma te whaitangata ano hoki hei tiaki, ka pai ai, te tahi, te nui atu o nga haurangi te whiwhi atu o te Kaunihera kite iiioni. Mo runga inga taake e pa ana ki nga tangata whai whenua, e tangohia ana i roto i nga riihi a nga Maori, tenei mea taumaha ki o tatau whenua ka neke haere taua taake i nga torn tau katoa na wai, ka pau atu nga moni o nga riihi a nga Maori, mo nga whakawa whenua kaore ano kia tino oti noa ture e takoto pai ai te mahi male Kaumhera kite whakawa i nga whenua Maori e mutu ai te kooti, Ko nga tino take i oti i te Kaunihera

mo nga inarae, ko te pootitanga i nga Komiti:—

1, Ko te Komiti mo Te Ore Ore

2. Ko te pootitanga i te kai tirotiro. 3. Ko te whakatutukitanga i noa ripoata mo nga Rehita kuri o raro la mema o te Kaunihcra.

4. Kia oti katoa nga ripoata i mua atu i te Hui tuarua, ara ia Tihema. 5. Ko Wairarapa moana kia whakaotia nga whakaritenga rno taua moana e Te Pirimiu raua ko Te Minita (mo te taha Maori). C. Ko te to'no a Tunuiarangi kia hoatu nga pa o mua ki tona Komiti Rahui i nga whenua tirohanga kanohi ma te whakatipnranga e haere mai nei. 7. Ko te whakahau kite Kaunihera kia kaha te whakahaere i nga mahi kia oti i tenet taima.

Ko te Komiti o Te Ore Ore: 1. Ko Hapeta Whakamaiuru (Tiamana). 2. Ko Ngarori Tarnihana. 3. Ko I'uhara Te Tau. 4. Ko Te Korou Nini. 5. Haeata Henare. Ko te kai tirotiro mo te Rohe o Rongokako ko Taiawhio Te Tau mo te ono marama ka mahi ia mo te kore utu i runga i tona kupu i tuhiai ki Te Minita mo nga mea Maori, no reira ka paahitia e te Kaunihera ki runga i tana kupu ana. xMahitaone, Oketopa 22, 1904.