TE MARANUI I TE NAKAHI TE KINO KORE I TE KUKUPA.

Matuhi, Volume II, Issue 57, 12 October 1904, Page 8

TE MARANUI I TE NAKAHI TE KINO KORE I TE KUKUPA.

Tooku ngakau nui, i roto i enei ra ko te iwi tamariki e tnpu ake nei, he hanga porearea pea te hoki, hoki tonu o oku, kite tuku i oku whakaaro whakatupato ia tatou tamariki, me tatou hoki nga matua, otira na te mau tonu 0 te wawara i roto i o oku taringa o te whakaaraara pa, hei turaki i te tikanga i whakatakotoria, i whakaaetia i roto i nga tau, nuku atu i te torn, kua pahemo ake nei. Na reira te taea noatia e ahau te pfehi iho, i oku whakaaro mo tenei tikanga nui. No te mea kei te whai ano nga tamariki, i te matau- • ranga ahu whenua, tohu taonga hoki,

kia man ia ratou, hei knpiti mo te wahi oranga. e mau nei ia tatou, mehemea ra ia ka mau, kei a tatou awake hoki te kaha mete mana e ora ai ratou, e mate ai ranei a tatou tamariki, kaore hoki o tatou nei matauranga tohu taonga, pera i nga wao nga matua kua pahemo ki tnuri, he tikanga ke hoki o tenei wa, o ona taonga, ona mea whakamiharo, me ona tikanga whnkawai, whanoke noa iho, e po a ai te mahara nui o te tangata. He tangata ruarua pea, e pono, i runga i to ona mana wan ui, ana ake, ko te nuinga ia o te tangata ka taka kite mate ngaro iho. No reira he kupu tenei na a'kti mo koutou e nga tamariki, kia mau te pupiiri i nga mahara o nga matua, kia u, kite tikanga kei te marama ia koutou, kaore tenei tikanga i whakaaroa mo te wa poto} ara ia matou nei, engari i metia mo te wa roa, he mea mo koutou, i runga ite ngakau mohio, mete kanohi kite, he pono, e kore koutou e whiwhi kite oranga oneone, mehemea ka kore e tohmigia, e taiepatia ranei te maara, no reira ka hanga in i te taiepa, he taiepa rino lie whakaaro kia koutou, mo te wahi toenga oneone, e mau nei, kei o koutou matua, a, no reir.i hoki ka herea te raliui kuri a Tamarautu, ko te wha tenei o n<>a tau, e tape-re ana i runga i te kautete, auahi ana nga whatu, pakapaka ana te arero, whango ana nga waha i te pahupahutanga, kaore hoki i te ngaro, ia koutou te

mohio, penei ano i taku-e m)hio nei, ara kite matara te rahui kuri i runga i te kautete. ka oho katoa te pai runia i te mahara mete mohio, e kore rawa tetahi ote h'ahui e whai morehu. Kei te mohio hoki koutou kite pakaru, tenei ture, e kore te whenua e whai morehu, ka ngaro te whenua o te tancata whakaaro kore, hui tahi ano me te tangata whais whakaaro kaore, nei

ano i Kai i ta toon'a ringa ake. E mt?a ra i re whakatauki Maori, " Ti.no kai, tiuo makona," hauriga te hunga, te tamaiti ranei, kna ahu whenua. Ko tokli ngakau nui hold kin rongo i tetahi tangata, tamaiti ranei, i I'otQ i toku rohe, kua hopu te ringa, kua mahi i nga mahi ahu when Via, kua kai hold i nga hna i tuturu i roto i te werawera, i heke nifti i I'oto i te ringa, koia tera te tan<>ata, te tamaiti ranei, ma ana e korero te ora, a ka whakarongo ahau kia ia otir.i ko te mea kei te rongona e ahau, ko te pakaril i te ture, katahi :nn ka ora kei konei e poteteke ana uga mahara, ka wareware, ka ngaro rawa atu te mahara kite hopu i te hua o te ora, ara kite mahi i te oneone. Kaore lioki i te nraia e te turete tangata puku mahi koia hoki tera te hiahia o te tare ko te kite kei te mahi a te \v henna, kia puta mai o on a hna, kite kore e taea te mahi, ma ana tena wahi e whakamahi kia puta mai ai o ona hua. Kat.i, kei te hurihiao tatou nei mahara kia hinga whakatanra, ki runga i te ture, ka takotonoa te mahi. I ml hoki, ka pan nga tan o nga riihi, ka whakahokia ano kite riihi, he tohu tena, ka takotonoa te mahi raua ko te ora ka wareware i nga mahara. Tenei hoki tetahi tiuo mea e rite ans, kei te huri ke, i o tatou mahara, ko nga utu reti o te whenua. i te homaitanga a te Pakeha i te moni reti, mohio tonu atu te whakaaro, na te Pakeha ake tana moni, ko te tikanga ia he hna tonu no taua wheniia te moni e homai ra, e te Pakeha, hei utu reti kite tangata no ona ake te whenua. Ka runga i tona whakainahinga i taua whenua ka puta mai, ka wehea e torn nga wehenga i te hua kotahi wahauo-a, ki nga kai mahi kotahi i - . ... hei utu i te riihi, ko nga toenga mo tana rua, ara, trio tona pakete. Hcoi pea he whakamarama kau ake, kei

tenei ahua pea i whakahinga tuara, ai tatau ki runga i te ture. E ki ana koki ahau me tino oti rawa tetahi ture pai ake i tenei, katahi ai ka pakaru i tenei ture, no reira e nga tamariki ka man tonu i roto ia au, he mahara ki o koutou ra, nga wa e heke mai nei haunga hoki matou o koutou matua, he ra e tuku ana. Hei konei mutu>ai enei kupu. Kei te tohe te ngakau kia whiwhi ano koutou kite kaha. I. Hutana. Waipawa, Oketopa 3, 1904.