MATENGA O TE HAPUKU TE NAHU.

Matuhi, Volume II, Issue 55, 28 September 1904, Page 4

MATENGA O TE HAPUKU TE NAHU.

No te 11 o Hepeterna nei ka mate a te Hapuku Te Nahu, i mate ki Te Aute.

Nate Turei 13 o nga ra ka tutaki msiua ko te kai tirotiro, Enipekita ki Waipawa Teihana, ka mea mai kua tae mai te waea a te Tumuaki o nga Takuta whakaatu uiai me tae ia kia ki te i te tinana o te Hapuku, kite whakahau atu hoki kia nehua i tenei ra. Ko taua mate he mate kino, tena e pa taua mate o te Hapuku kite tokomaha mehemea ka waiho tonu. I tae maua ki Te Aute kia kite i te tinana o te Hapuku. I whakaturia e au kite iwi katoa te kupu a tekai tirotiro (Enipekita) kia nehua tonutia i taua ra i runga i te whakaatu a te Takuta he mate kaore e tika kia waiho roa.. I whakamarama hoki au i nga tikanga o te ture o enei ra. I te mea kaore ano i tae mai te kawhena me whiriwhiri te kupu a te Pakeha nei mo te ra apopo.

He tokomaha o to iwi i tu mai kite ranpatu ite kupu ate Pakeha. I te mea he uri rangatira tenei tangata no reira e kore ratou e whakaae kia nehua apopo.

Ko whakariterite inaua ko te Enepekita i tetahi tikanga hei whakangangawari, i te whakaaro o te iwi. Whakaae ana ia, mehemea, kia mahia he kawhena maitai. Mo roto iho ite kawhena rakati.

I tu atu ahau kite whakaatu i te kupu. Mehemea ka tae mai te kawhena aku nei he kawhena maitai a roto. Ka tutnki to koutou hiahia. Ki te tae mai he rakau anake, me vvhakatutuki te ture, me tuku atu te tinana o te Hapuku kite whenua apopo, pai ana te whakaaro, o te iwi mo tena kupu. Ka patua hoki te waea e te Enipekita, kia rite mai te kawhena maitai, me tangata ano hei hiiri i te kawhena.

He nui nga kupu taupatupatu, mo runga i aku kupu whakahoki me nga whakamarama, i runga i nga tikanga o te ture e pa ana ki nga mate kino me nga urupa, e hua ina houtia ana e te whakaaro pokanoa ake, o roto i enei ra kia tupato hoki te whakaingoa i te take o te mate, i mate ai tetahi tangata no te mea, kei te whakahakiri te taringa ote ture kia mohio ia kite take o te mate, me nga mahi whakaora whakamate ranei, i mahia kite tupapaku, no reira kia marama te whakahua me te wehi ano, kite ture.

I muri ka tu te Enipekita ka whaka atu kia tupato ki nga kaka me era atu mea, i pa kite tinana o rte tupapaku me tahu kite ahi me Tvhare kia horoia kite rongoa, | $e mutunga o ana kupu ka hoki atu a ia, no te ngaronga o te hoki atu ahaiiTlie tereina »{te poo. I te ratapu te 18 o nga ra ka nehua a te Hapuku kite Hauke, he nui nga

tangata i tae mai, i tukua atu ia ki tc whenua i raro i nga karakia tupapaku o to Hahi Moinona. I tae mai hold A. Wirernu i taua ra kite nehu i tetalii taniaiti paku i mate ki Koparakofe i to 15 o Hepetema lie tamati liaMaremare Timn.

I te mutunga o te nehu i nga tupapaku ka n oho tonu nga tangata whakaotioti i nga kupu, taupatupatu e pa ana kite hunga ora, i hoki atu nga tangata ki Te Ante. He maha nga putake i korerotia ite po. I korerotia hoki nga pitihana o te Taihauauru me te reta mai a Niniwa Ida Mohi Atahikoia, he whakatu mai na Niniwa. Kua whakawhitia e ia n«ra rarangi in«oa o nga iwi i haina nei ki taua pitihana i tera tau kua whakawhitia hei raranoi • • * mgoa mo te pitihana a tetahi wahine o te Taihauauru ko Henei te in«oa. 1 mea atu ahau kia Mohi kua he tena tikanga, kua mate nga iwi mehemea ko te Tiriti anake te Putake o tena pitihana, e na e pai pea tena whakawhitinga i aua rarangi ingoa. Tera pea he putake etahi e pa ana hei mate mo te hunga no ratou aua ingoa kua whakawhitia na. Ki toku whakaaro hoki kaua rawa te Tiriti e waiho hei poa pea mo etahi take e pitihana tia ana e te tangata, tera ra nei e pa aua take hei mate mo te hunga haina ki aua pitihana peera. Engari kia tino wehe rawa ko te ingoa anake o te Tiriti hei take i roto i te pitihana. I mea mai a Mohi kaore ano ia i whakahoki i taua reta a Niniwa tera ia e haere Id Poneke hei reira ka ata ropu ai ia kite tikanga o taua whakawhiti e Niniwa, i aua rarangi ingoa. Ka mea atu ahau taku hiahia hui, kia mohio nga iwi no ratou nei aua ingoa. Hei konoi mutu ai, Te Aute, 24/9/04. I. Hutana.