TURE REITI WHENUA MAORI'

Matuhi, Volume I, Issue 49, 17 August 1904, Page 2

TURE REITI WHENUA MAORI'

He Pire e huaina ana, he ture hei whakatikatika i nga Ture e pa ana ki te Reiti'tanga o nga Whenua Maori. Kua meinga hei Ture e te Rununga Nui o Niu Tireni e noho hui hui ana i roto i te Paremete, i runga ano i tona rnana, ara: 1. (1.) Te Ingoa Poto o tenei Ture ko "Te Ture Reiti Whenua Maori, 1904"; a ko ia tetahi wahi o, ame

korero tahi raua ko, " Te Ture Eeiti 1894." (2.) Ko tenei Ture me timata tona whai man a i te tahi o nga ra o Aperira, kotahi mano e iwa ran e rima. 2. Ahakoa nga kupu o roto i " Te Ture Reiti, 1894," ko nga whenua Maori e whai ake nei ka ahei te tone kia utu i katoa nga moni reiti e tonoa ana i ia wa i ia wa hui atu ki nga reiti motuhake:— (a) Nga whenua katoa, he mea whakawhiwhi kite Maori e te Karauna e tetahi Pakeha ranei mo te utu totika i rnnga i te hoko, i te riihi, i tetahi atu tikanga ranei. (b) Nga whenua katoa e tika ana i mua atu kia utu i te puuru reiti. (c) Era atn whenua katoa e whakabaua ana e te Kawana i roto i tona Kaunihera, i rnnga i te ota i nerehitia ki roto kite Gazette mete Kahiti, kia taka ki raro ki nga tikanga o tenei 1 ure. 3. Ko tekiona torn o " Te Ture Whakatikatika i te Ture Reiti, 1896," kua whakakorea e tenei Ture, a kua whakaurua ko tenei e whai ake nei hei whakakapi:— " Hei whakakapi mo taua whakaae, ka ahei te Minita, mehemea ki tona whakaaro he mea tika mo nga tano-ata katoa kia peratia, kite whakamana i te Kaunihera Whenua Maori mo te takiwa kei reira te whenua e takoto ana (ka huaina i raro nei ko " te Kaunihera") kite whakahaere i katoa i tetahi wahi ranei o taua whenua, a ina tupono ki ia keehi pera ka mana nga tikanga e whai ake nei : (a) Ko te panui a te Minita i urn. ki roto kite Gazette mete Kahiti, e whakaatu ana kua whakamanaia te Kaunihera kite whakahaere i te whenua i tetahi wahi motuhake ranei o taua whenua, ka kiia he whakaatu pono

turn lain, peratia. (b) Me rehita e te Rai-rehita Takiwa Whenua, ina whakaaturia kia ia tetahi mapi whai mana o tc whenua, te kape o tana panui, a hei reira kua tau tana whenua kite Kaunihera rite tonu ano mehemea nei i ata whakawhitingia tana whenua kite Kaunihera i raro i nga tikanga o " Te Ture Whakahaere i nga Whenua Maori, 1900." (c) Ko taua whenua ka puritia e te Kaunihera i rnnga i nga tikanga mo te riihi, mo te wawahi, mo te whakahaere, mo te whakapai, mete nama moni, engari kaua aua tikanga e taupapatu ki nga tikanga o te ture kua whakahuatia tatatia ake nei, a me whakahaere tana whenua ano he whenua mutatis mutandis i ata whakawhitingia kite Kaunihera i raro i nga tikanga o taua Ture. Hon. Timi Kara. [Me kaha te titiro o te iwi ki tenei Pire.—Te Matuhi.]