NGA KORERO O TE WHAWHAI.

Matuhi, Volume I, Issue 27, 16 March 1904, Page 9

NGA KORERO O TE WHAWHAI.

Maehe 14.

Kua tae mai te whakaatu aTiapana, i tae ano ana manuao me nga topito kite whakaeke i Poota Aata (Port Arthur) i te tekau marua o nga haora o te 9 onga ra kua hori ake nei, ai tu te pakariga nui, kaha hoki, i pakaru nga iniana o runga o etahi o no-a manuao a nga Ruihana, ko etahi i wera i te ahi, a hoki whaka muri atu nga Ruihana kite tauranga o roto, to nga mea i mate o nga Tiapani e 7 apiha, ko nga mea i tu i te mataa kaore i mate rawa e 8, tetahi paipa wai wera i pakaru o te tahi tima a nga Tiapani, e 4 nga tangata tahu ahi, i mate rawa atu i te pakarutanga o taua paipa, ki te korero a Tiapani ahakoa nga ait.ua i runga ake nei i pa kia ratau tima, kaha touu aua tima kite haere, ite whitu o nga haora o taua ra ano, ka tutaki e tahi tima a Tiapani ki nga topito e rua a Ruiha, ka kakari ano, kotahi o aua topito i puta, kotahi i pakaru i nga Tiapani, ko nga tangata o runga i riro herehere ia Tiapana, ko te topito i totohu; ko nga tangata a Tiapana i mate i tenei pakanga e rua, i mate rawa, kotahi te Apiha i tu menga tangata e toru.

I te 8 o nga haora, ka haere te nuinga o nga manuao ka whaka tata atu ano ki Poota Aata (Port Arthur) ka mahi kite tupara i nga Pa tuwatata o taua taone, timata mai i te 10 o nga haora a tae noa ki hawhe pahi i te 1, . E rua nga tangata whakahaere i te iniana o te mati manuao ote Ruihana » mate.

Tetahi korero, kaore i mohiotia e tlka ranei, engari kai te korero haere

tia, e penei ana kua mahue i nga Ruihana a Poota Aata (Port Arthur) a kua Pakaruhia a ratau manuao kite paura; e rangi te mea e mohiotia ana kua haere te nuinga o nga hoia Ruihana ke tetahi taha, ki te taha whaka tehauauru, kite waahi e mahara ka u atu nga Tima Tiapani. 1 te kaha o te tupara a nga Tiapani i nga Pa tawatawata o Poota Aata, pakaru ana nga ara inahinga i no- a Tima (Docks) pakaru ana tetahi Pu Tupara o roto i te Pu, wera atu hoki te rua tunga paura o Poota Aata. E toru nga waahi o te taone i kitea atu e puta ake ana te au ahi, ko tetahi pito i kitea atu e mu-ra ana, ko te tahi Peeke mom mete Paraki hoia i pau i te ahi i taua taha o te taone, ko te rono-o e 40 nga Ruihana i mate neke atu i 100 nga mea i tu i te mataa. I taputia e nga manuao a Te Ruihana te tahi-tima a Tiamani, me etahi o Ingarangi i te moana notemutunga o te titiro ka tukua ano.

Katoa nga tataha o te tahi awa ko Ura te ingoa (Yalu) kua mahia e nga Ruihana kite paura, nga wahi pai hei unga, tauranga ranei, ko taua awa kai te rere ma roto i te whenua ka tata nei te tutaki nga Ruihana me nga Tiapani.

I tu tetahi ra nui kite taone nui o Ruhia (St. Petersburg) kite poroporo aki kia Tianara Kurupakene (General Kuropatkin) i mua o tona haereno-a kite VVhawhai, pango tona nga tiritii te tangata; haere ano nga whanaunga oTe Kingi o Ruiha kite tuku atu i taua Tianara, ano te tae kite teihana ka hoatu te tahi makawe whakahonore nui mona.

Tetahi teihana i te ngutu awa o te Ura (Yalu) i mua atu o te whaka ram" nga a nga Ruihana, i taua waahi e in ana 15 nga tana kouru ahi, ka tahi ka

rino-'i ringihia e nga hoi a Rxiihana au.a tana kouru kite karatini mq to tahu Id te alii, te taenga atu o nga Tiapani kua tata tonu te tahuna, a whiwhi ana Tiap'an-a ki ana ngarehu. Kai te main a Tiapana kite para moni inana te moni e pirangitia nei e ia 10 nga miriona. Te korero a Tianara Kurupakene (General Kuropatkin) e ki ana ka hinga iaia a Tiapana i nga ra whaka 'rautunjra o Hurae, tae atu kite ra wa kua tiinata te nohoangaiwi epakanga nei i runga i te Rangimarie. E rua nga Kopu nui, kua tiinata ki te haere kite vvaani ote pakanga, ana Te Ruihana.

Tetahi korero i roto i nga nupepa Pakeha e whakaatu ana kua haere te Kopu Poa (Boers) o Awlierika kite whakapiki i te Ruihana, ki tai'atauki, fce take i haere ai ratau, mo te aroha o Ruiha kite tono takuta atu mo ratau i te wa o te whawhai i waenganui ia ratau mete Ingarihi; koau Poa he toa kite pupuhi.