KI TE ETITA O TE MATUHI.

Matuhi, Volume I, Issue 26, 9 March 1904, Page 7

KI TE ETITA O TE MATUHI.

Kawatiri, Pepueri 19, 1904

E hoa kua koroheketia kua wiriwiri lioa lingaringa rereke noa atu te tuhituhi heoi tonu e hoa mau e ata titiro iho aku kupu. Toku aroha pai atu to tuku mai ite Matuhi kia rere haere mai kite nei taha o te motu e kimi mai nei i nga Morehu Maori. Kia ora e hoa ite aroaro o tenei tau hoou kia ora iroto i nga manaakitanga a ate runga rawa e hoa ito Matuhi tua tahi i tuku mai nei kia au maharahara noa iho ahau na wai ra i mohio ai koe ki au no tenei Matuhi ka tahi ahau ka mohio na taku mokopuna na Haimona Patete i mohio tia ai toku ingoa me toku wahi e noho atu nei heoi e hoa me penei atu eau ko te Kawanatanga kei te atawhai iau ara ko ahau te tehi koroheke penihana. Kotahi herengi ano ite ra kaore kau e kaha kei te ahua kaha moroiti nei ahau kite tou atu kite whenua kaputi taewa hoi horapi ite penihana i nohoia ake ai e nei ra mehe mea ko oku tu tawhito pai noa atu ahau merere tonu mai Te Matuhi ko tenei ehoa ma pai noatu kia kanaka hei rere mai e kore ahau e ka-

ha kati Ida ora e nga Etita ote Matuhi kia orate iwi e tau ana te waka kei te ngaro haere nga more.hu o te nei ta kutai moana e taea hold e hoa te aha. Aitua kote ingoa kau kei te haria e te Pipi raua kote Puke ara to tatau hoa atawhai tangata a Tamhaukaore ahau i kite ko nga wahine an ake taku i kite i Poneke, etia nei kua kite ahau e ngari he ariki tutura no taku mokopuna no Haimona Patete, haere ra e nga rangatira liunui atawhai ite pani mete pouaru kahuri na to koutou hoa e kore nei e kaha kite atawhai ite Matuhi. Na TIWINI I'OHAUAMA.

He whakamarama ano i nga kupu a nga Rangatirao Wairarapa inmri i tera i nehua ai a Tamahau ka hui katoa nga Hapu ote rohe po tae o Rongokako ki roto i Aotea i te marae o Papawi i te 20 o Hanueretau 1904. Tnnuiarangi whakarongo mai enga Hapu erua nga ta ngata kei rurtga ite motu nei he porote tahi he tohunga te tahi kote tohuriga e kiana kia tupato he mate kai inn a nei e haere mai ana kote poropiti e ki ana kaore kau he mate kei mua nei ka ati te Avhea o enei tangata hei whainga ma tatou kote tangata e ki ana kia tupato he kino kei mua, kaua i tate poropiti kei kore tatou e mohio he rua kai mua a kataka katoa tatou kite rua ka matu te iwi enei kupu nate pouri i hura mai kia ora.

Haiinona Patete:

Kei te whakamihi au mo enei kupu mete whakamarama a Tunuiarangi heoi i whaka marama ano au i e tahi kupu o te Ruuri Tuawhitu o Ihowa mete roa e haere ana kite iwa tau. Ki ta aku mohio ko te whakahaere te nei i tae kite nei maha tau ki roto i Wairarapa ko e tahi e rua tau, ko tahi tau e ono marama ka uiutu heoi me titiro ano e nga iwi. Whatahoro, Hai-

in on a kai to pai te whakapono kaore he aha epa atu kite na, engai'i he take ma tatou ko nga mea tonu e puta mai ana i naia nei note 27 o nga ra ka hui ano te whare he whakahaere mo nga taonga o Tamahau heoi oti ana tena take ko Tunuiarangi mete Whatahoro me Tai Te Tau mete iwi nui tonu ko te Kawanatanga te tu ara o tenei take kamututeneikatua Te Whatahoro kite mihi ki nga hapu o Kongokako, nga hapu whakarongo mai kua morehu tia tatau hei muri nei Ida pai te titiro i nga tikanga e whakahaere a ana i roto ito tatou rohe kite kitea atu e tatau e tahi o tatau hapu e whakahaere ana i te tahi tikanga kia pai kaua e titiro ki te iti o nga hapu mete iti ranei ote tangata nana taua tikanga me tautoko katoa e nga morehu ana kite atu tatau he tika taua tikanga ana tikanga ranei heoi e nga iwi i roto ia an te whakatika mote kawhau ate Whatahoro kote take katahi ano au ka rongo ite reo o tenei tangata mohio e haere nei te rongo e korero ana koi nei nga kupu e taea ai te kotahitanga tangata, tikanga, whapono, inahoki heiwi rangatira te Maori na te Pakeha i tautoko tena kupu in a en oho mai ra nga Mema, me nga Ateha, menga karangatanga rangatira katoa kei te maori, kua homai e te Pakeha na ka kite tatau e te Pakeha e kai ponu i te Hahi Motuhake mo te iwi Maori o Niu Tireni kamutu nga meahei whakahe, he Maori ano, he ahakoa e kore te tika e hinga ite mea he. Na nga kai hopu korero o Te Matuhi.

Haimona Patete, Mint Bay, Queen Charlotte Sound

He panui tenei kia mohio koutou kua Perehi tia nga Pairo ote Ropu Mahi Atawhai kote utu mote kape kotahi e rua Hereni mete Hikipene 2/6 te reo Maori mete reo Pakeha.*

He whakamarama ite ahua ote hopu i nga tikanga nunui e man ai e kitea ai e nga kanohi o nga kaihanga tikanga ote Iwi Maori. E nga Iwi, e nga Hapu enoho huihui ana i roto io koutou pa e tunei i Kiu Tireiii e ki ia nei ko nga pa Kaunihera e 24 e nga iwi lie whakaatu Ida koutou i te ahua -tanga o nga tikanga nunui o te Pakeha e whakahaerea nei e nga rangatira a kaore nei ratou i Id te i te otinga mete painga o aua tikanga e whakahaerea nei e ratou titiro ia na ko Taitoko ko ko Tamahau ko Henare Tomoana m e etahi atu o ratou o nga kai whakahaere waiho ake enei tikanga i mini ia ratou kaore ano i kotahi te whakaaro o noa iwi i muri nate aha nate tipoka o te mahi^ kaore i matua ko te whakapono mo Niu Tireni i te tuatahi Ida rite ai nga rarangi e ki nei ko te whakapono me nga main kia pera me nga iwi Pakeha kua oti o raton whakapono hei hoa mo nga mahi ina e kitea nei e o tatou kanohi, kaati, koaua whakapono, he penei mete katua, manu, e awhi nei i nga heeki e hara i te mea mate katua e pao nga heeke, kaore nate kuao kei pao ake no reira te katua ka mohio na ana taua kuao tenei katua ko te Hahi o Ingarangi te kuao i pao ake ko te Ruuri Tuawhitu o Jhowa, he mea tango mai i roto i te katua ite pai pera tapu o Ihowakia whakaae rano nga iwi, i roto i nga pa e 24 katahi La whiwhi ki nga mea whakainiharo e kitea nei e o tatou kanohi kaati ma koutou ano e whakaatu nga kuao o a koutou na heeki ko nga kuao tawhito ara ko Hauhauma me rauna te niu ko pao miere mete tuati me etahi atu Hahi o te iwi Maori kua riro kei te kai one one ma ratou kaati he tonoatukia koutou kia tere te tautoko i te Hahi mo Niu Tireni i te taima ano e nga wari ana ano nga ran, waihoki ka kiteua

koutou i nga panni, o te Ruiuri Tuawhitu o> Ihowa, mete whika ote kararehe, kaimohio katata kefc nga kuaha, heoi; e nga. iwi kite titiro ake he tan Pakeke enei; ina te ahata o nga aitua tail hon nei ko nga kadi whakahaere tikanga heoi tirofeia te korero a te Matubi e hari haere atu nakiokontoti Marae r e whakaatu na ite aka tua torn i ta te wairua tapu 4 a ka whakaatu ano.au Ida kouton ito tatou he, he kanga o tatou ki nga tikanga e rapu a na i nga huarahi ote mate, no reira ki ta aku, tomo whakauaua tatou ki roto i te rangatira tanga o Ihowa, a kei reira nga kupii nei e noho mai ana te ta ngi hanga mete tetea tangaonga mho, me tenei kupu kia utua mai ra ano te patene whaka-mutu nga, tenet kupu ma te moni ka orate tangata mate, kite kore t«i moni e tama ma he raru rmi tenei heoi te mea pai whaia i te ngawari tanga ite taima kaore ano i tae mai nga ra ote he. Haimuna Patete, Mint T3ay, Queen Charlotte Sound, Picton.