THE MATUHI PRESS. Wenerei, Tihema te 30, 1903.

Matuhi, Volume I, Issue 16, 30 December 1903, Page 1

THE MATUHI PRESS. Wenerei, Tihema te 30, 1903.

Ko te whaka-marama tanga i e tahi tikanga mo te whai a te Maori kia mau ztfa i nga mahi me penei te ahna o nga whakahaere kite oti i teta'hi Ropu te whakahaere e kitea ana te tika mo katoa me tautoko taua whakahaere ka te

re tonu te kite o nga kanohi, ma te tinana tonu e whakarite, kite rite ite tinana ka oti tonu, me hoki atu i ana te titiro kite whanau a rangi raua ko papa iroto tonu ratau i te pouri e noho ana kaore he ao marama kia ratau he mea hui hui to ratau Kopu katahi ka whakaritea ta ratau ture kia wehea o ratau matua kia kite ai ratau i te ao marama whakaae tia ana ta ratau ture katahi katu hei ture, ta ratau mahinga i ta ratau ture oti tonu katahi ka whakaritea nga tikanga o te ture i oti ai ia ratau na o ratau tinana tonu i whakarite kaputa mai ratau kite ao marama he ture kua oti ia ratau te whakarite kia wehea o ratau matua te putanga mai o ratau kite ao marama koia tenei e noho nei tatau irungaito tatau whenua e haere ere nei tatau he mea hanga e ratau ta ratau ture mete kotahi o te whakaaro ko tena Kamupene e whitu tekau to ratau putanga mai ki tenei ao he mahi katoa a ratau i to ratau kitenga kaore o ratau tuahine katahi ka motini tia ki to ratau Komiti kia tahuri ratau kite hanga tuahine mo ratau hei whakaputa uri mo ratau

Ida rite Ida ratau te ahua katahi kamahi a ta ratau ture paahi tia ana e to ratau Tumuaki katahi kamahia Id te one i kurawaka he one one katahi ka hoatu o ratau ora Id roto i taua one one pau katoa ratau te tuha i o ratau wabi i whakaritea ai e ta ratau ture hei whaka tinana tanga i to ratau tuahine te hoatu tanga kna ora mai hei tuahine mo ratau ka whiwhi ratau ite tuahine katahi ratau ka kimi me pewheae puta mai ai he uri mo to tatau tuahine ka tahi kahui to ratau Ropuka whakataua ta ratau take me moe taane to ratau tuahine paahi tia ana taua ture kati i konei te whakamarama ake ko te huarahi tenei i puta ai nga mahi a tena Kamupene lie kotahi no te whakaaro e penei ana hoki te ahua o nga mahi a te Pakeha i puta ai a ratau mahi i hoki atu ki nga ture o mua timata mai ai i te whakaaro. Kati he maha nga tau e pohau ana ratau kite kimi i taua tuahine o ratau no konei ka whakaatuake i tenei kupu ma te whai tuahine kaputa ai he uri mo te tangata kite puta mai he taane anake e kore e puta he uri mo tena tangata kamate kore uri tena tangata kati ko te tamaiti kua whanau nei he wahine me whakamoe kite taane Ida puta mai ona uri hei taki i te ingoa ona rnatua. Heoi mo tenei huarahi ka whakamarama ake ano mo runga i te whakanoho taone ko nga mahi e mahia ana i roto i nga taone o tatau tipuna he ako kite man rakau mo te whawhai penei ano mete Pakeha he hoia ano ana tua rua he ako kite karakia penei ano me nga Pakeha e karakia nei nga Minita tuatoru he ako kite haka e hakahaere nei ano te Pakeha tuawha he ako kite Waiata he ako kite Avhatu kahu he ako kite taka kai he ako kite mahi whare he ako ki kite kauhau he ako kite mahi waka he ako kite whakairo he

ako kite mahi kai ko enei mahi katoa eMnahia ana i roto> i nga taone a o tatau tipuna Maori e mahi ana ratau i runga i te kore utu ko nga utu mo aratau mahi kite puta tena tangata i roto i tona ako nga matauranga ka whakautua kite taonga, kite wheima, kite taonga ko enei mahi katoa heinea mahi i roto i te taone o tena hapu, o tena hapu putanoa ana takawa katoa na kona i tu ai aratau hakari kaore i penei me naia nei he moni te kai akoi nga matauranga katoa no konei ka penei ake tenei whakaatu ake ko te moni te mea nui e tahuri ewhakawliaiti ko nga huarahi nga wari ma to. Maori e tipu ai taua atua a moni i te mea kua oti nei nga rohe mo tena taki wa. mo tenei takiwa ko nga Kaunihera tuatahi me kohi kia rua pauna ma te tangata i te tau ka oti taua moni te kohi katahi ka whakah.ua tia te take mo taua moni e whakapau tiaai katahi ka tono kite Pardmata kia tapiri tia mai taua moni hei whakapaii te taone Maori hei hanga whare ranei mo te Kaunihera ki runga i te taone Maori i etahi tikanga nunui e puta ana te painga kite katoa me nga uri whakatipu ko tena rua pauna au e kore e ngaro kaputa he painga ki o uri whakatipu tetahi huarahi nga wari ko te whaka kotahi i te haahi ano i puta ake o tenei motu katahi kahaere nga kohi i roto i te haahi kaputa mai ena moni hei whakapiki i nga mahi ko nga Maori tonu te putake ka whakapiki i nga taone Maori ko tetahi huarahi nga wari he whakakotahi i nga wahine ote rohe o tena Kaunihera kite mahii nga harakeke kamahi hei kete hei potaeine te huhua noa-iho o nga mahi e puta mai i roto i aua harakeke kua mahia tenei take e nga wahine o rigai tuinapuhia kua oti te hanga ta ratau ture kite hoko etahi wahine i nga kete I

raro iho i te utu tika me paina ki to moni e rima tekau kua Ropu to whaka haere kia rite ai te whiwhi kite painga ko te nui o aratau taonga i inahi ai e vua rau kaore i roa te mahinga ko nga moni o roto i ena harakeke u tae ana te taumaha o nga taonga nei kite 15 pauria taumaha ko te moni i pata mai e £25 pauna ko etahi huarahi nga wari tena haunga hoki ngatakoha nga rciti nga rehita ko ena kariro hei whakatipu i te Koroni me nga taha e rua engari kia riro motuhake mai i te Kaimihera ena hei reira katahi kapiri ai ki nga.rnahi kua korero tia ake nei kite rite te whakaaro tere tonu te putuiga mai ote ora ka kite tinana tonu titau na te kotahi o te whakaaro o enei wahine e raa tonu nga wild i mahia ai tenei inoni. Heoi mo tena huai'ahi ki mi i te ora. Me whakamatau kite whai i te ora.