Koe tonu moe hako he fakatauaga koloa
Kaeke ke fakatau e koe e tau koloa kua manako akoe kiai, poke ole e koe taha tagata gahua ke tause taha gahua ma au. Kua ikoa tonuhia e koe, TOTOGI e koe e tau koloa na phia foki moe gahua ka tause he tagata maau.
Kua lata ke iloa fakamiua e koe, koe aoga nakai e tau koloa na ke lata moe tupe ne totogi aki e koe.
KUA LATA FOKI KE MANATU E KOE E TAU KUPU NA NE TOHI HIFO I LALO. KOE KAKANO KE ILOA E KOE E UHO MOE KAKANO HE TAU MENA NE FAKAMOLE KIAI E TUPE HAAU.
(a) Ka eke kua malona poke nakai mafola e tauseaga he tau koloa na, kia liuaki vave e koe e tau mena na kehe fale koloa ne fakatau ai e koe. Si huhu age akoe kiai. Koe ha ne kelea ai? Poke maeke naka i ke fakahako e mena kua hepe? (b) Kaeke kua nakai mafola , mitaki e gahua ne tause he tagata gahua maau. Ole age akoe kia ia ke tause faka mitaki he tagata ha e mena kua kelea. (c) Ma natu tumau ke ole ke atu e laupepa ke fakamooli aki e tupe ka totogi e koe. Koe Ha. fale fakafua koloa poke ha KAMUPANI ka nakai atu e kalapepa fakamooli kua lata ke ua tua lahi kiai. d) Manatu tumau foki koe tohiaga matalima, .he higoa haau koe mena UHO ia. Aua neke tohi fakahanoa e higoa haau kehe ha matakupu kua nakai maama e koe. Kua nakai fai lagomataiaga e fakatufono kai koe pese ni kua nakai maama e koe e tau
fakatoka tokaaga he laupepa na kua tohi ai e koe e higoa haau. Kaeke ke tuaha e loto haau, si ole age ke atu taha pepa ke uta e koe ke kumi taha tagata ke fakamaama atu kia koe. Koe tau mena pehe na kua fakamole kiaie tau tupe loaga. Kua lata ke huhu fakama kae ua ma poke fufu hakua nakai maama kia koe, hako koe ni ka matamatekelea he mogofakamui. (e) Fanogonogo fakamitaki kehe tau famatalaaga he fakafuakoloa. Manatu tumau koe tau mena mitaki ni ka fakakise atu kia koe kae nakai fakakise e tau mena kelea. Kaeke kua tuaha e manatu haau kupu ia ole age ke tohi atu he taha laupepa. Kaeke ke nakai talia si iloa tonuhia e koe kua fakavai he tagata na akoe. (f) Kia manatu tumau koe mena uka lahi ke moua mai e koe e tupe haau, kaeke kua totogi fakamua e koe. Pese ni kua hako akoe. Koe mena ia kia manamanatu fakamitaki to fakatau e koe ha koloa. (g) KOLOA KAITALOFA. Koe mena faka mua ke manatu kaeke ke fakatau ha koloa kai talofa, HIRE PURCHASE. Koe totogi foki e koe e tupe lafi ki luga tuga koe pasene INTEREST. Katoa moe totogi mooli he koloa ne manako akoe kaia. Huhu faka mua e katoatoa he tau mena osi. Kaeke kua to mamfa lahi si ua fakamooli e koe e pepa he tau koloa na. (h) Koe koloa fakatau ke toka hifo kae totogi valvavala ato osi LAY BY. Si maeke agataha ia koe ke uta e tau
koloa ia maau. Kua maeke ia koe ke moua mai e tupe haau ne totogi fakamua aki poke toka aki e tau koloa iamaau, kaeke ke hiki e manatu haau kua nakai tuai manako akoe kehe maga aho fakamui. Kua maeke ia koe ke nakai talaage e kakano he mena ne hiki ai e manatu haau. Aua neke talia foki, ekoe ha kalapepa kehe ka atu kia koe. Ta lia ni akoe he tupe mao HARD CASH. Kua ma eke foki he mau koloa ke uta kehe taha maaga tupe ke lata moe 3 poke 4 e TALA. (i) Koe tau gahaua ka tause he ha tagata gahua maau. Kua rata ke fakakise atu fakamua e ia kia koe e tau mena gahua face fatifatiaga he tupe ke to togi e koe katoa foki moe tau matahola ne gahua ai a ia. Ka nakai atu e ia ha pepa pehe na kua lata ke ua talia e koe ke totogi ato fai fakamooliaga pehe na. (j) KOE koloa ka fakatau mai he fale koloa kua fakaaoga kua nakai fai matafakatufono ke puipui aki akoe kehe tau koloa pehe na. Kaeke ke malona poke nakai lata mo koe, kua nakai fai lagomataiaga ki ai. (k) Koe tau papa taka mooliaga fakamua kehe tau aho ka fakaaoga ai ekoe ha koloa ka fakatau e koe. Kua nakai fai levekiaga kia koe kaeke kuanakai tohi kehe lau pepa. Kaeke ke fakatau e koe ha holoa kia totou fakamua e koe e kalapepa fa amooli kaeke ke nakai maama si uta kehe taha tagata kua maama ke fakamaama atu kia koe poke uta kehe CITIZENS ADVICE BUREAU poke
CONSUMER INSTITUTE. (1) Kake ke oti e totogi he kaita' lofa haau to hoko kehe tau aho t'otofa kua lata ke moua e koe taha tupe liuaka mai (REBATE). Koe kupu fakahiku. Kua lata ke manatu. KOE CITIZENS ADVICE BUREAU MOE CONSUMERS INSTITUTE. Koe tau matakau na ke lagomatai akoe. Kaeke ke fakamole tupe akoe kehe taha mena si nakai lata moe manatu haau kua lata ke kumi lagomatai akoe kehe tau matakau na. Nakai fai totogi. CONSUMER INSTITUTE PHONE 378-967
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/MANAK19780420.2.20.4
Bibliographic details
Mana (Auckland), Volume 2, Issue 2, 20 April 1978, Page 6
Word Count
892Koe tonu moe hako he fakatauaga koloa Mana (Auckland), Volume 2, Issue 2, 20 April 1978, Page 6
Using This Item
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa was granted permission to digitise Mana and make it available online by the convenor of the Mana Interim Committee under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International licence (CC BY-NC-SA 4.0). This newspaper is not available for commercial use without the consent of the copyright holder.
If you are a rights holder and are concerned that you have found in-copyright material on our website, for which you have not given permission, or is not covered by a limitation or exception in New Zealand law, please contact us at paperspast@natlib.govt.nz