Kakai Tonga ’Oku Poupou he Fa’ahi Neisinolo (National Party).

Mana (Auckland), Volume 2, Issue 1, 6 April 1978, Page 7

Kakai Tonga ’Oku Poupou he Fa’ahi Neisinolo (National Party).

Ko e tokolahi e kakai Tonga ’i Nu’u Sila ni he ngaahi ’aho ni ’oku nau lolotonga faingata’a’ia he ngaahi palopalema fekau’aki mo e feinga ke ma’u ’e nau pepa nofo fonua.

’I he maliu pe 'a e tu’unga

fakapa'anga ’o e fonua ni, ne lahi e ngaahi felauaki kau ki he fefolau’aki mei he ngaahi fonua kehe kae tautautefito ki he kau Polinisia mei he Otu motu Pasifiki, pea tautautefito ki he ngaahi ngofua nofo fonua pe ngaue mei Fisi mo Tonga. ’I he teuaki e fili falealea he 1975, lolotonga e i Fale Aiea ’a e Faahi Leipa (Labour Party), ne mahino mai mei he fa’ahi fakaanga he taimi koia (National Party) ’e nau loto mo’oni ke tu’usi e hu mai mei tu’apule’anga ki he fonua ni pea tautautefito ki he hakai mei he 'Otu Motu Pasifiki. T he 'osi pe a e fili, pea foki e

faahi National ki FaleAlea, ne kamata leva 'e nau fusi’i e ngaahi / lao fekau’aki mo e ngofua ngaue pea pehe foki mo e feinga nofo fonua. Ko hono ola ne hoko ai e fel’auaki he fonua ni fekau’aki pea mo e kumi e kau nofo Ja'efakalao 'e he kau polisi pea ’i he taimi me fakalalahi ai e me’a nine tu'utu'uni ai ki he kau Polisi ke nau ta'ofi ha taha pe 'oku nau mahamahalo'i oku nofo ’ova 'o

faka’eke’eke pea tupu mei he lahi e ta’eloto a e kakai e fonua ni ki he fa’ahinga founga ko’eni ne toe liliu ai e tu’utu’uni ni.

No’e lahi foki e ngaahi fakataha ’a e kau taki mei he kakai e Otu Motu ’i Nu’u Sila ni, pea pehe foki mo e taki, fakapule’anga pea hoko ai moe fokotu’u e lesisita he Potungaue Fefolau’aki ’a e kakai ’ova kotoa pe ka e fakakaukau’i pe ’e tali ke nau nofo fonua pe ’ikai. ‘I he hili hono fai 'eni ’oku kei tokolahi pe e fa’ahinga ia oku kei nofo ’ova hili hono tu’utu’uni ke nau foki.

Oku ha mai mei he ngaahi feinga a e fa’ahinga ko’eni, kae tautautefito ki he fa’ahinga ko’eni kuo nau ’osi hopo, ’oku nau feinga ki he kau fakafofonga Fale Aiea ke fai hano tokoni’i si’enau feinga.

Ko e tokotaha ’o e kau fakafofonga Fale Aiea ’oku fai kiai e ngaahi feinga ni ko e fakafofonga he fa’ahi Neisinolo mei Eden ko Aussie Malcolm. Na'a mau feinga ke mau fetu’utaki pea mo e fakafofonga ni ke fai ha’a ne lau ki he ngaahi feinga ni ka na’e ikai ke lava ha fe’iloaki mo ia.

Na’e pehe 'e David Cocker, koe tangata nofo fonua ia ’oku poupou ki he fa’ahi Neisinolo, kuo toko lahi mai 'eni 'a e kakai Tonga kuo nau lesisita ke nau

kau he kau poupou ’o e faahi ni ’i Okalani ni pea tautautefito ki he vahenga Eden.

Oku ha mei he faka’eke’eke ’a e pepa ni ko e tokojahi ’o e kau poupou ni ko e si’i fa’ahinga ’oku nau kei feinga ke ma’u ha faingamalie ke tali ’e nau kole nofo fonua pe fakaloloa ’e nau nofo ngaue. ’Oku ’i ai e fa’ahinga ’oku kei tali hopo kae lolotonga ’e nau tatali ’oku kei fai e ngaahi feinga ’a ’enau loea, Kevin Ryan, ke toe fakakaukau’i ange ’a ’enau ngaahi kole ngaofua ke hoko ’enau nofo. Koe tokolahi ’o e ngaahi hopo ni ’e fai ia he mahina ni, pea te mau toki "oatu ha ngaahi fakamatala fekau’aki mo e ngaahi hopo ni kae ’uma’a e ngaahi feinga ’oku fai ’i he kau fakafofonga Fale Aiea ’i he ngaahi uike ka hoko mai.

Ko e me’a oku ha mahino mai he taimi ni, koe palopalema fekau’aki mo e kau nofo ova mei Tonga ’oku te’eki ai peke ’osi pea ’oku ’i ai e tokolahi ’oku nau kei faingata’a’ia ai pe he ngaahi tu’utu’uni fakapule’anga fekau’aki mo e fefolau’aki.

’Oku te’eki ai peke fai ha liliu e fakakaukau ’a e fa’ahi Neisinolo ki he palopalema ni ka 'oku ha mai oku ikai toe ha tafa'aki hono fai ki ai e feinga ’a ho tau kainga ni.