Apitanga Hono 17 ’oe Pasifiki Tonga

Mana (Auckland), Volume 1, Issue 13, 26 January 1978, Page 3

Apitanga Hono 17 ’oe Pasifiki Tonga

Na’e fai ’i Tonga ’ae ’apitanga ’ae Siasi Uesiliana ’oe ngaahi ’otu motu Pasifiki Tonga kae tautefito ki Tonga, Ha’amoa, Fisi, ’i he ’aho 10 ’o Tisema ki he ’aho 19 ’o Tisema ’i Nuku’alofa. Koe toko tolu afe tupu nai ’ae kakai na’e kau ki he ’apitanga faka-Siasi ko ’eni, ’a ia na’a nau hau mei tapa kehekehe ’oe Pasifiki katoa, koe toko 60 mei Nu’u Sila (’a ia koe toko 23 koe kakai Tonga moe toko 37 koe kakai papalangi), toko 2 mei ’Aositelelia, 34 mei Fisi, 8 mei Hawaii, 25 mei Ha’amoa kae ’uma’a foki ’ae ngaahi ’Otu Motu kehekehe ’o Tonga mei ’Eua, Ha’apai, Vava’u, moe ongo Nina.

Koe tangata mataotao mei 'Amelika ko Dr Eddie Fox na’a ne taki ’ae ’apitanga ni, kae 'uma’a foki ’ae Taiekita ko ia 'oe Potungaue Ako Faka-Kalisitiane, Dr

Huluhoholo Mo'ungaloa, mo hono Tokoni 'a Faifekau Latu Puloka, pea moe kau Faifekau 'ae Siasi na’a nau 'i he 'apitanga ni 'o nau fakalele 'ae ngaahi polokalama kehekehe. Ko Eddie Fox foki. koe Taiekita ia ki he Ngaue Faka-'Evangelio 'a Siasi Metotisi Faktaha ko ia 'o 'Amelika Lahi Kaota, 'oku toe Taiekita foki ki he Ngaue Faka-Tisaipale pekoe fa'u Tagata malanga 'ae Siasi Metotisi Faka-Taha o 'Amelika Lahi Katoa. kae'uma'a foki 'koe Taiekita ia 'i he Ngaue ki he Loki 'i 'Olunga pekoe 'Upper Room' oe Siasi Metotisis fakataha 'o 'Amelika Lahi Katoa. Na'e kau foki "i he taki 'oe ngaahi malanga 'oe 'apitanga ni 'a Dr Cunningham. 'a ia koe mataotao ia 'oku Taki 'i he ngaue ko ia 'oku fai takai 'i mamani koe Youth For Mission he na'a ne ‘i Tonga 'i ha'ane'a'ahi ki he kamata 'oe ngaue ko 'eni "a ia 'oku fai pe taki ai ' Isileli Taukolo 'i Tonga. Koe kau folau ko ia mei Nu'u Sila na'a nau tuku folau atu pe moe mahino mai koe folau ko 'eni koe

fakafofonga" i 'oe kakai moe fonua 'o Nu'u Sila katoa neongo koe kakai Tonga na'e kau 'i he fakafofonga ko 'eni ki he 'apitanga koe kau Tonga mei 'Okalani. Na’e taki 'i he kau fakafofonga

katoa ko ’eni ’ae Talekita ki he Ako Faka-Kalisitiane 'ae Siasi Metotisi ko Rev. L. Gibson, pea ’i he kakai Tonga na’e taki ai 'a Mateitalo ’Amato mo Viena Moala. Ka ko Nikua Heuifanga mo Sione To’a na’a na fakafofonga mai ’ae Siasi ’oe kakai Tonga mei 'Aositelelia, pea ko Viliami Mataele mo Tafinga Lavaka ma’a na Taki mai 'ae kau 'a’ahi mei Hawaii. Koe toki kau foki ’eni ia 'ae ongo fonua ko ia ko Nu’u Sila mo Hawaii 'i ha 'Apitanga 'ae Pasifiki Saute. 'I he fu'u tokolahi 'ae kakai na’e kau ki he feohi'anga faka-Siasi ko ’eni na’e pau ai ke fai’i he Kolisi Kuini Salote mo e Fale Lotu Senituli ’ae ngaahi ouau kehekehe ’oe 'apitanga. ’O hange koe nofo 'ae kakai ni na’e fai ia ki Kolisi Kuini Salote pea fai 'ae lotu ki Fale Lotu Senituli pea moe ngaahi lotu ’i tu'a a’e fai ia "i Pangai mo Tufuenga. Na’e lahi foki ’ae feohi'anga fakalotu he koe polokalama faka'aho na’e kamata'aki ia ha lotu ’i he Fale Lotu "i he taimi pongipongi ki mu’a pea toki ma'u 'ae me'atokoni pongipongi pea hoko atu ai pe moe ngaahi ha'ofanga moe lotu 'i he taimi po’uli kae 'uma’afoki 'ae ngaahi polokalama kehekehe 'o hange koe ngaahi sivi hiva moe sivi faiva fakafonua moe 'eva foki 'o takai 'a Tonga katoa mo fai ai 'ae kai me'akai lahi 'aupito 'a ia na’e fai ia ki he fanga ko ia 'oku 'iloa ko Good Samaritan Inn "i Hihifo.

'I he 'osi 'ae Katoanga ma'uhinga ko 'eni na’e mahino mai foki koe ngaahi fetukutuku ko ia 'ae kakai kehekehe na'a nau kau ki he 'apitanga ko 'eni na'a nau a'u lelei pe ki honau ngaahi feitu'u takitaha kae fakame’apango koe mahino mai 'i he vaka ko ia kuo ma'u 'ahono fakamatala mei Tonga koe Tokomea 'oku pulia ai 'ae konga lahi 'oe kau "apitanga 'a Niua. Na'a nau tuku folau mei Vava’u 'i he 'aho 29 ko ia 'o Tisema 'i he Tokomea pea kuo a’u ki he 'aho 'ae mahino mai kuo mole ai pe 'ae vaka ni ia mo e kau pasese 'e toko 63, 'a

ia’oku kau ai 'ae Faifekau Tauhi 'o Niua Fo’ou ko Sione Taufa Vaki, 'a ia ko ia na’a ne folau mai 'o 'omai 'ae kau 'apitanga 'a Niua. 'Oku a u ki he 'aho 'oku 'ikai peke 'i ai ha fakatu’umelie ki he toe ma’u mo’ui kinautolu 'i tahi. 'Oku 'oatu heni 'ae fie kaunga ongo’i fakamamahi 'ae niusipepa MANA ki he Tonga kotoa pe 'oku lave tonu kiate koe 'ae fakamasiva ko 'eni 'i he pulia 'ae vaka ni moe kau folau kotoa pe -na’e 'i ai — 'Oku pehe foki 'ae loto fie mafasia 'ae Kau Ngaue 'oe Mana ki he Siasi, Fonua moe Pule’anga 'o Tonga 'i he ngaue ta’e 'amanekina 'a natula kuo fai mai kiate kitautolu. 'Ofa ke ngauemai 'ae ngaahi ongo fakafiemalie kotoa pe kiate kimoutolu 'oku huki tonu ai 'ae mamahi ni-Ke 'iate kimoutolu 'ae 'Eiki 'o fakanonga mo fakafiemalie’i ho'omou mo'ui.

(E toki fai atu 'a mui ha ngaahi fakamatala fakaikiiki 'oe feohi'anga ko 'eni hono 17 oe Siasi Uesiliana 'be Pasifiki Saute 'i he Niusipepa ni he kaha’u).