O Fereti Pilitati

Mana (Auckland), Volume 1, Issue 5, 1 September 1977, Page 5

O Fereti Pilitati

O se tagata leo malu ma le amio tausa'afia. O le susuga a Fereti Pritchard, na amata ona avea mai ma so'o'upu i le va o le Kamupani va alele pito tele a Niu Sila ma pasese femalaga'i mai Samoa i Sisifo talu mai le tausaga e 1953. O le susuga a Fereti, ua faigaluega nei fa'a ofisa i le vaega mo pasese, i le ofisa o le Air New Zealand i Quay St, talu mai le tausaga 1953 na amata galue ai i Apia. 1 le amata mai ona ia galue mo le Air New Zealand i Samoa, sa na o ia, leai ma se isi sa fesoasoani, sa iataulimaina to'atasi 'uma le gaosa o matagaluega i lea galuega e iai le taofi ina o avanoa mo pasese, totogi ina o pasese, va'aiga o tusi ma 'aitalafu, o avanoa i Fale Talimalo, pasi ma ta'avale laiti mo pasese e taunu'u atu po'o e fo'i o le a toe taliu mai. Sa 'ata le susuga a Fereti ma fa'apea lana tala, “A 'ou mafaufau i aso ia pe afai o le a 'ou sau e fa'ae'e mai ni pasese i le malae va'alele, muamua o'u alu e fa'ae'e ia pasese mai fale talimalo e 4 i Apia i ni ta'avale laiti, o'u sau fo'i lea o a'u i sa'u ta'avale taumafai ia 'ou muamua mai i le malae va'alele, a'o aso na o leaga auala, 'omo'omo, patupatu, o le mau pua'a e fe taufetuli a'i i Ie ala tele, ma le anoano o niu e tutu i tafatafa ane o le 'auala. E taunu'u mai pasese i le malae va'alele, 'ae 'ou fa'a fetauia i la'u fua mo le fuaina o a latou 'ato pa'u”. O le tausaga e 1959 na

malaga mai ai le susuga a Fereti ma lona aiga i Niu Sila nei, ona o le fa'amoemoe ina ia maua ni a'oga lelei mo nai o la alo e to'a fitu. “Ae fai mai Fereti, ua avea le o mai i Niu Sila ua laiitiiti ai le totogi ua na maua, ma ua le toe fa'a aogaina ai lona igoa matai i lo latou nu'u”.

O aso nei ma lona tofia ai i le galuega fa'a fesoasoani, e fa'amatala 'upu mo tagata Polenisia e femalaga'i i va'alele, ua aliali mai ai le fa'a sosold atu o ona taimi faigaluega i po, Aso To'ona'i, ma Aso Sa.

Ua to'a tele tagata ua latou lausilafia le susuga a Fereti ona o lona fesoasoani, ma o le mea fo'i lea e muamua ai lava ona fa'a feso'ota'i e tagata ia Fereti pe afai ua mana'omia vave se avanoa mo se va'alele. Fai mai a Fereti, “E masani ona telefoni mai tagata i po, pe afai ua maua mai se uaealesi mai aiga, o se maliu po'o se isi fa'alavelave, ma ua mana'omia se avanoa vave e alu ai. O nisi o tagata e iai le matamuli, o nisi fo'i e le mafai ona tautala i le gagana peretania, ona 'ou alu lea i o latou fale fai pepa o va'alele ma o latou pasese, ma a latou tupe e 'ave”.

O le tala a se tasi o le Air New Zealand, fai mai, “Ua matou lagona ua iai lava lo matou matai Samoa ma lo matou fo'i Emepasa mo tagata Polenisia”.

I aso fa'atoa iai le susuga a Fereti i le ofisa i Aukilani, sa masani ona ia fesoasoani i pasese mo malaga i Pago Pago, mo le fa'atumu ina o o latou pepa malaga, a'o le taimi nei la, ua iai se tasi ua na faia lea galuega, 'ae fa'atoa asiasi lava le susuga a Fereti i le malae va'alele pe afai o le a malaga mai le afioga i le Palemia o Samoa, po'o se Faipule fo'i o lo'o malaga mai.