Ko te kai rapu, ko ia te kite. Mane, 30 o Akuhata, 1858. KO WHAREKAURI.
Ko te haerenga i haere ai a Te Kakiki ma ki Wharekauri, no te marama o Hanuere o te tau 1857. Ko Te Kakiki raua ko Te Pura, Kai-wha-kamaori—ratou ko Honiana Te Puni, ko Wiremu Tako, ko te tokomahanoa atu, i haere atu ai ki reira ra runga i te kana Reri Kerei. Te take i haere ai, he mea tono na te Kawana hei whakaatea i nga rarurara o taua whenua—hei hapai i nga ritenga o te Tare, ara, ko te ritenga Whakawa tetahi, ko te ritenga Katimauta hoki tetahi. No te orokotaenga atu o Te Han a, kai-whakawa, ki reira taeanoatia te takiwa i puta ai teuei tira, ta Kawana i tono ai, e kapi katoa aua taua wahi i te kuraruraru, i te tutu — me nga ngaru nei o te moana e puhia riritia ana e te hau tonga. Tanamahi i te kore ture hei pehi i nga he, he tohenga, he whawhaitanga, me ana kino katoa. Heotiano, ka puta te rongo i nga wahi katoa o Wharekauri mo te ahua o te Kawana kua tae a'.u. Ka tahi nga tangata karupeke a»u ki nga pa nunui, ki Waitangi, ki Kaitigaroa, hei whakarongo korero. Ko nga Maori, ko nga Maioriori, mine katoa ana ratou ki nga whare huinga. Ka tahi ka whakapuakina e Te Kakiki raua ko Te Pura nga ritenga marama o te Kawanatanga, ka tohe kia whakaaetia e te whakaminenga, ko te Kawana hei matua mo ratou, ko nga Tine o te Kuini hei ture mo ratou. Ka whakatikahoki a Te Houiana, a Wi Tako hoki, ko taua korero ano, ko te wbakamoemiti ki nga riteuga pai a te matua aroha a te Kuini—ko te tohe ano kia whakarerea e ratou nga ritenga kuare o te maoritanga, kia tango nui ratou ki nga ritenga rangimarie o te Ture. Ka whakatika nga rangatira wbai korero o taua kainga, a Toenga Te Poki, a Te Warihi, mete rua te kau noa atu, ka whakaputa i tana kupu i tana kupu—e whakabe ana tetahi wahi, e whakaae ana tetahi wahi—otira i tupato rawa te
patanga o nga kupu whakaae. Ka whakatika ano ko nga kai hapai o te Ture, ka whakamarama i nga ritenga —ka toha kia waiho ia hei nkiokiaga mo te ngakau o teaei iwi raruraru. Ka marama tetahi wahi, kn korero ano i tetah;; ka marama ttra, ko letahi ano. He pern, tonu te mahi a marama katoa nga ritenga ote Ture. No te kitenga iho he pai anake to tenei tikanga e tohea aua kia hapaicga, ka tahi taua hanga ra ka aro mai. Whakaae te iti, whakaae te rahi, whakua9 te katoa, kia whakairia te mana o Kuini Wikitoria ki o runga taua moutere, kia peratiame te heihei e whakamine ana i ana pi ki raro i ona parirau. He nui to ratou tupato i te matuatanga; no te ata kimihanga kite pai, kite kiuo rauei o nga ritenga, ka tahi ka mahue rawa te wehi, ka kotahi tonu te reo a taua whakaminenga, he karanga tonu ta ratou kia hohoro te whakatu, ko te ritenga Whakawa, ko te ritenga Kalimauta, me nga ritenga katoa hoki o te Ture. Tuhia rawaiia ana i reira ta ratou whakaaetanga—ko te wbakapumautanga teua o taua mahi. No muri nei ano kua komitiria ano teuei korero—eh ara ia i te whakukahore, otiia he whakatuturu rawa i te Ture hei mahinga ma rato'i. No te whakanialautaurauga ki ena mahi i muri i a Te Kakiki kua kitea tona reka, kua paingia rawatia e ratou. Kei raro iho nga korero o taua hui o muri nei,—na Te Hana, Kai-wha-wa o Wharekauri i homai kia taia.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/KOP18580830.2.3
Bibliographic details
Karere o Poneke, Volume I, Issue 42, 30 August 1858, Page 2
Word Count
621Ko te kai rapu, ko ia te kite. Mane, 30 o Akuhata, 1858. KO WHAREKAURI. Karere o Poneke, Volume I, Issue 42, 30 August 1858, Page 2
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.