Ko te kai rap u ko ia te kite. Mane, 26 o Hurae, 1858. KO NGA RONGO.
Me whakaputa ke he korero inaianei—me korero i etahi o nga mea e mahia mai na e o tatou hoa i tawahi. E pai ana ano nga rongo o to tatou kainga kia tukua kite nupepa, hei xnatakitaki, hei tauira; otiia me apiti ki enei nga rongo o tawahi—o nga kainga rongo nui, o nga iwi rongo nui—nga korero e puta mai nei i roto i a ratou uupepa, ra nga kaipuke meera o ia marama o ia marama. Ma te apiti o aua korero ka tino manawareka ai tenei Karere. Heoiano te huarahi e abei ai enei rongo te whakaatuki te nuinga o nga hoa maori i nga kainga o uta, ko te ta penei kite nupepa. Ma kouei anake ka rongona nuitia ai nga mahi whakamiharo o tawhiti. NGA RONGO O TAWAHI. Kua oti te marena a Pirinibi Wikitoria te tamahin6 a te Kuini o Ingarani, ki a Pirini Peteriki Wirerou, te tama a te Kingi o Purahia. No te 25 o Hanuere 1858 i rcorenatia r.i; ko tenei kua riro atu raua ki ta raua kainga i Purahia. No te marenatanga mano tini nga tangata i rupeke atu kite matakitaki; a raru katoa a Ingarani i te hari, mo te whakaraoemiti. Kua oti o te Tino Ruuanga o Ingarani te wbakaae ki nga moni mona £40,000; a o £BOOO nga moni e apiti ki cua ia tan ia tau o nga tau e ora ai ia. Ko te owha tena a te iwi Ingarihi kite tamabine ataahua a te Kuini maru, ka riro atu nei he hainga ke, he iwi ke. E bara i te hanga ta ratou mibi, ta ratou poroporoaki ki a ia i tona ekenga atu ki te kaipuke hei kawe raona ki Parahia. Ka tabi ano ka tino honoa te wbakahoatanga o nga iwi o Ingarani, o Purahia. Ko Pirini o Weira—-ko te tama
taki haere i era whenua apiti o Ingarani. Ko Pirini Arapata, ko te teina 0 tera, e meiuga ana meake haere mai ki Pcihakena, hei mihi mai ki toreira ivvi. Akuanei pea ko te haere tonu mai ki Niu Tirene. Ka tahi ka ra. ngona tana mihi e kuuton, e te iwi e arohaina miitia ana e Te Kuini. Tera tetabi hahi hou e huaina ana " Ko nga Hoa o Hihuharama;" a e kohikohi moni ana ratou hei whakaara i te Temepara nui o Hihuharama —tera i horo i a Taituha. Kua puta tera mote kino, te Koropulaputa, ki nga wahi o Ahia Maiua. Tera tetabi pakehano Amerikakua whai ingoa nui mo tana mana kite wbakararata boiho—ko Reiri te ingoa. Tokorua nga heramana Kiriki, ko Herepanata raua ko Itaria, kua oti te Whakawamo te kohurutangai to raua hoa heramana; a kua rite kia whakamatea. Kua oti te wbakairi a Hoani Tamihaua, i Ingarani, mo tana kohuru i tetahi kotiro, ko Akiuibi Monikomori. E nui haerb ana te kohikohi moni 1 Ulgaziiill liCi aianim! 1 .4 & u. JJUuaiu, i nga pani, o te wbawhai o Inia. Haere akc uga moni a tetabi, £SOOO —ko r.ona ingoa kihai i vhakina. Kua parcmo a Hera Ropnta, to nimbi iti o Ingarani. Ko ona tan, e iwa tekau ; er-gari ia ko u-ua iti, kahoro he wuhinc o Uiua wlic'jiv.v bui rite mona; beoiauo Un;a tiketike, e :.;•; putu ngaburu inihi! E toro haere ana te mauahara a nga Wiwi ki nga lugaralii. Ki ta etahi e kore e roa kua wbawhai. Kua mau a Ohiui raua tahi ko Pipri, nga tangata o Roma i wkokangukau nei kite kohuru i a Ponupatu, te Kingi o nga Wiwi. No te otinga o te wbakawa ka tukua atukia whakamalea. E hara. ite niea whakamate i runga i te rilenga lugarahi, ara, i te whakoiri, be use a tiuei ki to te Wiwi riteuga ano —be poutu ite kaki ki te naihi nunui, motuhake raw a te upoko. Ko te ingoa o taua naihi he Kirotini.
nga ra o Hurae nei. He pauga mataotao le mate i mate ai ia. Kua haere pai taua koroheke i runga i te huavahi rangitnarie o te whakapono. Haere e kara ki o tuakaua, ki o teina, e tatari mai Da ki a koe !
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/KOP18580726.2.3
Bibliographic details
Karere o Poneke, Volume I, Issue 37, 26 July 1858, Page 2
Word Count
709Ko te kai rapu ko ia te kite. Mane, 26 o Hurae, 1858. KO NGA RONGO. Karere o Poneke, Volume I, Issue 37, 26 July 1858, Page 2
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.