Ko te kai rapu, ko ia te kite. Mane, 10 o Mei, 1858.
matua aroha ete Kawana. Ae, e hoa ma, he mangere te he o te tangata maori. Kua maha ke nga tau o te pakeha ki enei motu, na e noho tonu ana te maori inaianei i roto ano i tona ahua maori—ahua kuare nei. Ko nga whare, ko nga kakahu, kei te kino tonu—ko nga tinana kei te paru tonu—ko nga whakaaro kei te kuare tonu. Na te aha, ianei, e hoa ma? —na te mangere ra pea o tenei hanga ote tangata maori. Engari kia whakarerea te mangere ka tahi ka piki haere ai i roto i nga iwi o te ao nei—ko reira whai ingoa ai, whai mana ai hoki. Tena kite mau tonu ki tona ahua maori e kore e roa kua noa tenei iwi, kua pirau, kua mahue tona ingoa iwi,—pera mete ahi e pirau ana. Kia oho, e hoa ma, pehia rawatia te mangere, apohia rmitia nga mea e tumau ai te iwi maori!
He whakakite ta tenei Nupepa i nga ritenga e whai ahua ai, e whai ingoa ai te iwi maori. He aha i meinga ai kia noho noa iho tenei iwi i roto ano i tona ahua maori ? Kahore: kei te piaro ano nga huarahi o te mohiotanga kite tangata maori. Ahakoa rangatira, ahakoa tutua te tangata, ahakoa kiritea, ahakoa pango, e tika ano kia tango tahi ratou i nga hua o te mohiotanga—kia noho tahi ratou i roto i te rangimarie, i runga hoki i nga ritenga marama e whakanuia nei. He iwi kuure ra hoki to pakeha i nga wa onamata: a, na te uaua kite kimi, na te whai tonu, i whiwhi haere ai tenei iwi ki nga ritenga e manawarekatia nei. Ivo nga whakaaro o nga tohunga he mea ta kite pukapuka waiho ana hei akorauga ma nga whakatuparanga o muri iho. Na konei i nui haere ai te mohio, i whai ingoa ai, i whai mana ai, tenei iwi. Miharo noa te maori kite mohio, kite mana, o tenei iwi o te pakeha! Olira, kei kite tangata maori e kore ia o tomo ki tenei huarahi, kei ki ranei ekore e riro i a ia nga whakaaro nui ote pakeha. Kaore: e tomo ano ia—c riro ano i a ia. Mana ka hiahia, k;i tomo—mana ka uaua te kimi, ka riro i a ia. Ko te he o tenei hanga o te tangata maori, he mangere. He mangere ki te kimi i nga mea e ahua tangata ai ia—he mangere kite whai i nga ritenga pai a tona tuakana pakeha—he mangere kite whakawhiwhi ia ia ake ki nga ahuarekatanga o te ngakau marama —he mangere ki tc hanga wharemona—he mangere kite horoi i tona tinana, i ona kakahu hoki—he mangere kite arahi atu i ana tamariki kua oti tp. whakatu e te
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/KOP18580510.2.3
Bibliographic details
Karere o Poneke, Volume I, Issue 27, 10 May 1858, Page 2
Word Count
478Ko te kai rapu, ko ia te kite. Mane, 10 o Mei, 1858. Karere o Poneke, Volume I, Issue 27, 10 May 1858, Page 2
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.