KOTAHI PUTANGA I TE RUA WIKI.
Rahui Paaka.
NA Tongariro i whakaatu te painga ote iwi maori ki taua tikanga rahui Paaka, nga mano eka o taua Tongariro Paaka kei-raro katoa i te mana o nga mahi Nunui o te Koroni, ahakoa nga paanga o te hunga e whai'take ana, e kore e kiia kei a ratoji ano o ratou paanga, engari he mana kua riro ke atu te whenua, i raro i nga painga o taua Ture. Kua tu tera mana hei timatatanga atu ki runga ki. te tangata maori me o ratou whenua. Ara te Reihui o Tongariro 1 aaka kua oti ona Ture te whakawhaiti w-raro i te mana kotahi hei kai tiaki. iieoi ka toro haere tonu taua mana, kei runga o Kapiti, ahakoa te whakahe o nga [angata nona taua moutere ki taua ture oeoi ra kua oti. '
He mana ano tenei kei tekorerotia e.te Kawanatanga inaianei kia rahuitia ano nga ngaherehere hei tiaki i nga rakau kei •topea kite whenua, a tera e uru nga whenua maori i waho mai o taua Tongariro Paaka, a e tae mai kite awa o Mangawhero. tera atu hoki pea e "pST'ki era iwi maori tenei huarahi. Otira mehemea ko te whakaaro a to tatou Kawanatanga kua noho paparewa te whenua i te topenga a te pakeha i nga rakau he pai ano kia hanga e te Kawanatanga he ture kia whakatokia ano e te pakeha nga rakau maori ki runga ki aua whenua kua marakerake nei, hei pupuri i i te waiu o te whenua kia noho makuku tonu ai te whenua, kia noho mato mato tonu ai ona hua e puta ake ana i roto, he mea tika rawa mei peneitia i te wa tuatahi, ina hoki i puta te whakaaro o nga tangata matau i te tau 1874m0 te," mahi whakapau ngaherehere " he mea whakatakoto e Ta Pokera i roto i te Paremata mo runga i tona tononga kia tuaruatiate panuitanga 0 te Pire Ngaherehere p Nui Tireni. Eki ana tona korero he mea whakaatu mai na Takuta Huuka mo nga takiwa 0 Tiroono (Ceylon) o Riwata Aerani, he moutere kite takiwa ki Inia—lhua aua whenua i te wa e toiora ana nga rakau, no muri iho ite paunga 0 nga rakau, ka tuwhera te whenua ka 'hangai nga hihi 0 te ra ki runga, tona Jianga he maroke he raki rawa. Otira he maha nga tohunga i korero mo tenei take. Na reira te whakaara, na nga pakeha te topenga i te tupuna o te maori ia Tane,. na reira ma ratou ano e tiaki ina hoki kua oti ke mai te korero e nga tangata matau. Na reira i runga i tena huarahi kua whakahokia mai kia tatou ana Rahui
Pooka hei runga ia tatou i te iwi maori. Na konei ka tika tatou nga iwi o wahq i aua rahui kite ata titiro ina tuturu taua Ture Rahui, me nga wahi e whakataua ana Heaha ra nga'huakei roto; ko te mea tena hei titiro i roto i tenei ra ; mehemea ko taua rahui kia kore ai e taea e ia e te Kawanatanga te hoko, he nui te pai, a me whakahaere kia rua tahi nga mana o te tangata maori. Tuatahi: ko nga rakau ; tuarua: ko te whenua. Kote tino taonga o tenei rahui n gaJierehere, ko nga rakau anake he mom nui kei roto, ka neke atu te ufu o nga rakau ite utu mo te wherffta. Ka mohio ake ano te ngakau ka herea, ma te Kawanatanga anake e hoko;. e kore hoki e pai te kawanatanga ma to tangata ke e hoko, engari ma ana tonu, ki tana utu i pai ai. Ko tenei ete Iwi i nga ngaherehere tu kia kaha te awhi ki nga rakau, kua mahue a raro, kua rere whakarungahoki te mana; kanatia ano te iwi maori Id te wahi kuiti noho ai.
Permanent link to this item
Hononga pūmau ki tēnei tūemi
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/JUBIL18990803.2.4
Bibliographic details
Ngā taipitopito pukapuka
Jubilee : Te Tiupiri, Volume 2, Issue 59, 3 August 1899, Page 1
Word count
Tapeke kupu
649KOTAHI PUTANGA I TE RUA WIKI. Jubilee : Te Tiupiri, Volume 2, Issue 59, 3 August 1899, Page 1
Using this item
Te whakamahi i tēnei tūemi
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.
Log in