No Heretaunga.

Jubilee : Te Tiupiri, Volume 2, Issue 50, 9 March 1899, Page 9

No Heretaunga.

Kua tae mai nga rongo o te hui i tu ki Pakirikiri Turanga. Ko taua hui he whakanui i te tunga o te kohatu whakamiharo kia te Kani-a-Takirau. I roto i taua hui ka korero a Wipere raua ko Taare Mete mo te pire poari. E kiia ana hinga kino ana a Taare Mete i a Wipere Kite ana a Ngati Kahungunu kite Wairoa kanui te marama o te korero a Wipere rno taua pire. Ko molnte Atabikoia anake te Rangatira o Heretaunga nei kua liaere kite bui a Ngapuhi. Kua hoki mai a Peni Teka i Turanga i te Hui topu a te Hahi. He nui nga korero o taua bui. Heoi ko te tino korero mo te turaki anake te mahi tobunga i roto i to Tairawhiti i paabitia tenei e te bui. Hei te rua tekau o Maebe nei tu ai te hui mo te Kawana raua ko te Pirimia ki Turanga. No te 9 o nga ra o Maehe nei ka tu te purei oti ki Omahu. Kanui 'te tangata i bui ki taua purei. Kanui te pai o nga purei i taua ra i runga ano ia nga tikanga o nga purei boiho. I mua i te mutunga o te purei ka panuitia ki nga tangata ka tu lie kanikani i te po. Nui atu nga tangata i noho ki taua kanikani. Kua hoki mai a Peni Te Ua i te bui topu o te ■wai a te tangata me Hatana- Ko tetabi ona kupu kite bunga tapu kia pai te tiaki i o ratou tinana, kaua hei tukua kia poke ; kia kaua ano hoki hei mabara ki nga Atua tobunga maori notemea kotabi ano te Atua Nui o te Ao. Heoi te mahi ma te tangata he whakapau i nga maliara ki taua Atua, heoi kua menemene noa iho te kaha o nga Atua maori. Ko etahi ona korero i ahu ki ruuga i nga mahi kai tikareti me nga kai waipiro a tenei iwi a te taitamariki. E mea ana ia ko te kai tikareti, mete kai paipa a etahi taitamariki he mea kia tirohia atu ai ratou e te tangata kua pakeka, Ko te putake i kai Waipiro ai etahi he whakama mo nga kupu ahua taunu ina kore e inu i nga wai e homai tia ana. I puta ano tona kupu whakamihi kite Kawanatanga hahi itu ki Manutukea, Turanga, i te Hatarei te 5 onga ra o Maebe nei. Ko nga minita maori i hui tae atu ki nga minita pakeha e rua tekau ma waru. No te Haterei te takau ma tahi o nga ra o Maehe ka tu te bui toru marama a te Momona kite Hauke. Nui atu te tangata o te Hahi Momona i bui ki taua ra. Ko nga mahi o taua bui he karakia, be whakabauhau i nga tangata kia kaha Id te hapai i te rongopai. Ko te ko-ero nui o tana hui ko te kauhau a te tetabi o nga minita momona. Ko tona korero i aim ki

nga taitamanki e. tupu ake ana, ara he totiu tolra na ana kia ratou kia tupato ratou ki nga main vhakamo te panui whakatupato i te mahi Tolninga. I niea teua minita kei te mahara nui to kia puta he oranga kite rwi maori. Kaati i runga i te mea kua iti rawa nga kaumatua, no veira ka men tana minita kia timata nga tamariki kite hapai i nga tikaiiga e ai te Wairua, e ora ai te tinaua oto tangata, e pai ai hoki nga marae kainga, me nga whare nohoanga, tae atu ki nga kai e kaingia ana, notemea ko te tinana to temepara oto Atua. He nui atu te kaha o te kupu a taua minita Moraona kia kaha te hunga tapn me nga Karaitiana o era atu hahi Id te peehi ite mahi Tolninga Maori, I korero ano taua minita i nga mahi i nga mahi tinibanga a tohunga o Waikato. ° I haere te ope karakia o nga tamariki o Te Ante kaieti Kite Hauke ite P,at»ipu nei to 12 onga ra o Maehe nei. Ko nga kaumatua o taua ope ko Te Tuteie Wirepa, ko Ware Waitai, me Miss Ivietli, ho wahine pakeha aroha kite iwi maori. Ko te tauhou o ana tamariki ko (cnei kupu o te karaipituro "ITo nama tau l<i ahau. Ko te whakamarama o taua kupu i peneitia. Ko te whenua i tukua mo te kura o te Kareti kia haere noa atu ai nga tamariki kite kura. Kaati kua tae nga tamariki, kua kura marama ki nga tikanga pai ote kura, ara kua riro mai he paiuga kia rafou i runga i te hoatutauga a nga kaumatua i te whenua mo te kura. Kaati i runga ite mea kua puta hoki te pai ki nga tamariki na veira ka hoatu tana pai ki nga kaumatua, ano tona rite lie utu mo to nama. Ko taua taonga ka 'whakatakotoria nei kite aroaro o nga kaumatnu katoa ko te whakapono kia hapaitia hei taonga nui, tae atu lioki ki nga tikanga a te kotahitanga o nga tamariki o Te Auto kareti ineake nei whakatakotoria kite aroaro o nga hapu katoa o Aotearoa mo to Waipounamu. Kanui te taringa rua o nga korero 1110 nga mahi pooti mema i roto o Heretaunga nei. Ko etahi hapu o konei i mea kia pooti katoa kiaraohio ate Atahikoia kua pakaru haere kia TV ipere. Kua puta nga kupu etahi hapu kei te roa te iakiwa hei whakatatutanga iho ite ngakau mo te pooti mema. Kaati waiho tonu ake kei te haere te ra e tino tuturu ai te pewheatanga ranei o enei kupu. Ka tu he purei oti ma nga hoiho ki Matahhvi a b 28 onga ra o Maehe'nei. Hei ts 12 onga ra o Aperira ka tu te Waipafcu purei oti ma ng.i, hoiho. I rongo ahau he purei hoiho ano ka tu ki Petane, engari ko te wini mete whakauru he tiavhc (chaff). Katahi te marama i nui ai te ua ki llorGtaunr'M nei, engari kite ata haere marika to ua. Kaoro i °te tino puke nga awa, engari kua paruparu to wai. Kei te nui. te pangia o nga | tamariki ririki muTc te mate korero, me to ruaki, engari kaoro ano lie nioa kia rangona ti-ke kua tangohia atu c Aitua.

Kia te honore Etita ote Tiupiri tena koe me o hoa mahi i tena o tatou taonga kia to hungia koutou me au e te a tu a ora tonu ake ake amene. E taku hoa whanaunga e W. Hipango tena koutou ko iwi me o hapu kia ora kia ora koutou ko iwi menga rangatira nga rangatira nga tangata whakahaere tikanga ote aroha mete pono e ora ai te katoa ote iwi i te nga rahu pai hei ka rauna ora pumau kite iwi ake ake amene. Ae tenei kua kite iho au i to whakaatu mai ite mihi a puhanga nui a au hoki mo to taua papa mo Henare tepu ku Atua a koi na ano te take i tukua atu ai e au kia panuitia e koe aki a mihi mai ko rua koutou ko to taua tua hine ko Wikitoria ki to tatau papa a kia rongo mai hoki to taua tua hine tamahine hoki a nga Roma Huhia, Hu tepukuatua mete iwi a koi na ko ku kupu ko mihi tona tika nga ano tena mo raua e na kupu. Ko tona karanga rua ko tai toko koi na tonu te take i kore ai e watea hem a hara manga rangatira ote a rawa kite haere atu kia kite ia Wiki ia koutou no. taua wa tahi raua i mate ai a na nga kooti whenua hoki kaati i tae atu ano te rongo kia te a rawa kua tae anga ati raukawa te arawa apetera te puku Atua kia kite ia tai toko kaati kua e a te aroha i o kupu i o mihi i i pua te roi mata i au mo kupu ae he tika kai te mo hio a tai toko i eke nui ia ki runga ia tea rawa i haere tahi raua ko Henare i runga i te mana o teku ini kite whai ia te kooti iti mata i Taupo. Haere ite tokoroa mau rawa atu ita papa patetere ka hinga nga hauhau i a raua a tae noa a tai toko me ona iwi ki ma ketu ka noho ko tahi rau i ma ketu a ai tua iho tetehi onga atu hau ki reira hepu oho na tetahi a whe ka i he no nga ai terangi ai

tau. He pouri nui ki nga rangatira ote a rawa, mo taua aitua a heoi whakaitia i hoe tai toko. He whaka aro nui no ona kia ia enoho ora i runga i ona iwi ia nga ati piki ao i a me i Ha pokiha taranui ia nga ati rangi we wehi ia ma ihi te rangi ka heke ia nga ti whakaue ia petera tepu kua atua ia Henare tepuku a tua ai anga ati te rangi u nu ora ia matene te Huaki. Koi nei e W. Hipango ehoa tepu mau otea roha koia tearoha ipa mai ai ki au a tae a ana e taku aroha te tiki aku. Matua otaua matua koia tena nga tangata hau tu oto waka ote a rawa kai te mohio tonu a tai toko ki o raua tupuna ko Henare na ta mate a raua na ta mate kapua raua na tea raua na hei rawa ko tama ko tia ko hei konga toroi rangi koi nei nga tangata whai i kupu o runga ia te a rawa waka ite hoe nga mai i ta whi ti nui i ta whi ti roa ita whi ti pamamao i te hono i wai rua. # Mo ratou ko ratou ta ina te whakatau ki nei konga puna hi rau Atua matoa koi nei ate heke, tanga arangi i tau kia nga toro i rangi te mana o Homai rangi koana papa ate ka hui Ariki toko rua nga wahine Atua matua ko wai heke tua ko ka rika na wai heke tua ko ra kauri to mua ko rongo puru ao. Ko tera matiti tekau marima oakarika ko houmai ta whiti to mua ko rongo puru ao. Ko tera matiti tekau marima oakarika ko hou mai ta whi ti to mua ko tia ko hei koi ka roa ko ma wete koku raroa koa ma ka, a henui ra tau a ko kura poto to ratau whakapa kanga to 15 ma rima ka hui ka toa ai ißj te ai tanga a to koutou tupuna Atua matua. Kaati whakamarama, mai ko rua koto taua kau matua ko haami teri ake kai kapi te tiu piri te whakapu ta puta ina ai e au ko tenei e W. Hipango kia ora kia ora koutou koto iwi. Heoi ano kei to aroha kaha te ti ka nga pono kite whawhaoatu ki to tatau taonga. Na to mokai i roto ite Ariki. 1. H. Takaanui Te Ipututu.