Te Taenga o te Paranihi ki Ranana.
ITE taenga o te Paranihi (Pirimia kua mate nei) ki Ranana i te tau 1885 i runga i te powhiri a Meiha Keepa me tona iwi kia tae atu ia ki Ranana, kia rongo i nga mahara a Meiha Keepa me tana iwi, mo o ratou toenga whenua, kia whakaritea he tikanga e taea ai tewhakahaere nga whenua, ki runga ki nga tikanga whakanohonoho pakeha,.'kia ahei ai tona iwi te riihi i 0 ratou whenua. I nui nga kupu i puaki i waenganui o Te Keepa raua ko te Paranihi. I roto i taua ra, kaore ano he lima i haereere noa i roto. i te awa o Whanganui me nga rori, mete huarahi 0 te tereina, me nga taone puihi. Kaati i runga i taua kite kitenga o te
Keepa raua ko te Paranihi he kupu tono rawa na Te kia te Paranihi. Tera ka kitea enei koirero a raua i taua ra, kei fbto kei te Herara Nupepao. Whanganui o te ip pnga ra o Hanuere 1895. Ko te hiahia !o te Keepa me riihi nga whenua o toria iwi, ma runga i taua huarahi e nui ai te pakeha: ki runga kite whenua, e puta aihe orarnote Koroni, ara ko te waiu tenei mo te Koroni, ma te maha 0 nga pakeha te hoho i runga i te whenua, me nga reitle utua ana e ratou, a mete puta hoki he painga mo te taha ki nga maori i te painga 0 nga whenua, mehemea i oti mai i taua ra, ki runga ki te Ture a te Paranihi b te tau 1886, tera pea e mohotia i te mea ka riro ma te komiti poraka e whakahaere, a mete toitu toriu hoki o te whenua i taua taima; Tena pea kua noho te wariu mo nga whenua kite katoa 000,000. I taua taima i takotote rohe a Whanganui katoa ki te 5,000,000 nga ekainaianei kaore pea itae kite 500,000 eka, te toenga 0 nga whenua. Na tenei etahi toenga o aua whenua, koia teriei,kei faro iho nei; mehemea kite oti he tikanga pai hei whakahaerenga mp aua katahi ka ora nga. iwi o Te Keepa, me nga toenga whenua. Kite'''ate ahau ko te : pire pai ko te Pire mo Ohotu poraka, mo nga takiwa kei roto i te puihitanga e nohb ana, koiiga whenua kei Whanganui e tika ana kia uru ki roto i te Pire 0 Ohotu, ara ko Otiranui, 5,000; Mairekura, 3,000; Urewera, 14,000; Murikau, 60,000; Waharangi, 20,000; Taumatamahoe, 50,000; Whakaihuwaka, 60,000; Tawhitinui, 3,000; Puketotara, 10,000; Ngarakauwhakarara, 8,000; Koiro, 7,000; Ranana, 3,0q0 ; Kauwaeroa, 5,000; Tauakira, 20,000; Parapara, 3,500; Maraetaua me Tao-
nui, 14,500; Otumauma, 3,000; Kua pou atu nga mano mano eka te hoko. Na he nui eneimano eka, hei whakahaere nga i runga i nga tikanga whakanohonoho, tangata ki runga kite whenua.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/JUBIL18981020.2.4
Bibliographic details
Jubilee : Te Tiupiri, Volume 1, Issue 41, 20 October 1898, Page 1
Word Count
476Te Taenga o te Paranihi ki Ranana. Jubilee : Te Tiupiri, Volume 1, Issue 41, 20 October 1898, Page 1
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.