He Reta na Te Tumuaki ote Kotahitanga.

Jubilee : Te Tiupiri, Volume 1, Issue 41, 20 October 1898, Page 10

He Reta na Te Tumuaki ote Kotahitanga.

NA HAMIORA MANGAKAHIA.

Whangapoua, Hepetema 24, 1898. Kite Etita o te Tiupiri. E taku hoa tena ra koe. Aua taku reta he mea tnku atu Daku kia Panuitia e koe. Hemea tuhi naaku kite mangu raangu hemea whakahaere e toku Ringa rnataui te Pene kiranga i tenei Pukapuka kia whai mea ai hei tiro hanga iho mau, E hara i te mea na nga wehenga maha o toku mall unga i whaknaro, engari na te pi to avoha i herea ki kite tau o toku tnanawa; I haehaea toku ngakau e te aroha kite Whakakotahitanga o nga iwi i Him tia toku aroha ki nga Roiinata oku kanohi; Ano ia toku rite i te ngaunga a te aroha kei te Rakau maroke e puhia nei e nga hau ote whenua. Mokemoke tonu taku tu mete whakamau atu ano te titiro a oku kanohi ki oku hoa kite Ra mete Marama mengi whetu o te Rangi. Mete haehae ano o te aroha i nga wahi katoa o toku Tinana. Ano te ngahau o te tupu o nga otaota, mete ata re re ano o nga awa wai marama i waenganui o nga Maunga, ano te rite kei te Rare ata roimat t i oku kaiohi; aue ! mate iho ahan i te aroha. IL'i konei mutu ai taku whakaatu i te ahua o toku arolia in )taton. Ilei kon-i raaku Rang.itiratang'ie n»a h ipu main o te iwi maori o Aoten.r -a mete V\ aipounaiiiii noh:> mai ai. Kia maia kia manawanui kit kahn, kia kotahi te whakaaro kia kotahi te kupu kia kotalii to mahi. Ko te whakakotahitanga o nga iwi ki raro i te Mana o to Tiriti o Waitangi anake, aha koa kua maha aku wliakaituranga i enei take kia mahia « iwi koto taks i panei ai he kite nooku heoi ano nga take; a roa ai to tatou oranga me nga wahi whenua e toe nei kia tatou, mehemea karite te hapai anga iwi i enei lakj ai/a te niaia te mauawanui mete kaha ; aha koa kotahi te Tiriti o Waitangi, kei roto i a ia nga

kaha katou e taea ai £nga mea pakeke e wehi nei te tangata. Kaore ahau e wehi me hemea. he take tenei i mate ai tokir tinana~kaore kau oku wehi motera e ngari kote iwi nui tonu taku emea nei kia whiwhi i taku ora e kite nei. Koia tenei ko te Kuini o Ingarangi kawhakarite ka whakaae ki nga Rangatira kinga hapu kinga tangata katoa o Niu Tfreni Te Tino Rangatiratanga o ratoit whenua o ratou kainga o ratou nga herehere o ratou rnahinga ika meo ratou taonga katoa. He mea Him enei kupu ete kuini kite Hiiri tfui o te Kiingitanga Huihui o te Rangatiratanga o Ingarangi o Airana me Katarana. Kia mohio mai koiitou e nga iwi kei rpto i tenei Hiiri te Huihuhiga <£tH maiia o nga Rangatiratanga o nga i\wi nnnui b tpi-u o te mo o Ingarangi o Airana o Katarana na enei iwi i wbakapnmau to koutou mana motnhake kiruugai o koutou whenua. . i- \- ■ Kote mana toatahi tena i Hiiri fcia ai taiuv Hun, Ternana tuarua,. kia kore ai nga e wkakaturia ana mo Niu Tire>iie kaha kite patupatu kite whakarereke, kite hju^i ; ts'e ranei e rere ke ana i o te Tiriti o Waita|y|§istia tikanga. :^? Kia. kore ai hoki nga Rangatiratanga katoa o :te iwi maori o Niu Tireni e tupu ake ana i mnri nei e kaha kite takahi i nga tikang i katoa o te Tiriti o Waitangi. No ruxiga i te mana o tenei Hiiri enei kupu rero tianei e an ko te Tiriti o Waitangi ko tetehi tenei onga mea nui i te ao, ko tona tikanga me haere tonu nga niahi tnenga tikanga anga kawanatanga o Nui Tireni ii'iinga ai.ak° i nga Tikanga o te Tiriti o Waitangi j note mea he mea nui, he mea mana, hemea kaha, hemea welii, hemea ora, hemea Tapn, e kore e taea te korero eau ki rotu i tenei reta te whaka maramatanga o enei mea katoa me era atu ; ka«u*e nei i tuhia. Koia tenei nga takd e k iha nei aliaii kit« korero ite Tika o aku mea hei kouei mntn ai enei korero aku almkoa hoki roa e kore e manakohia. Kua kite iho ahau i etehi kupu i roto i te Tinpiri No 39 ite whakatauki a Takuhoa a Paratene Ngata Meuga kupu hoki a Taku Whauuga Henare Tomoana e whaka atu ana raua ito raua whakaae kite mate mo te Iwi maori iroto i nga tikanga o te Pire whakaatu Poari ate Pirimia. Kia ora korua mea me o tatou whanannga katoa. 11. Mangakahia, Pirimia. WhiingMpona, Oketopa 12-, 1808. E hoa e te. He.uheu Tukino Tiamana o te Komiti p te TaiHauauru mete Raki menga wahi nu nui o waenga nui o te niotu me etalii wahi o te Tairawhiti mete Waiponmimu. \') tama tena ra koe me nga Honore Rangatira o rofcoite Ivangapn.kite reootatou tu|>unakote l 'R<>puote Kuratakaipu li" e kore tenei iugoa e whakahuatia e ratou mehemea e whakauru ana lie t;in»ata riiiki etehi kei loto i taua Pvopu.

Monga Rangatira anake he toa katoa ratou, kia koutou tenei ingoa i naiauei. Teua ra koutou", e noho huilmi maina; kia ora koutou i to te Atua atawhai. Tenei ah an te tuku atu nei i taku •.wli.akamoeujiti me, tiiku whakawhetai mo koutou mo te"nui"o to koutou kalia kite pujiuri i ngatikanga uiete ata arahi i nga mea e wliai Honore ai te ivvi nui tonu. Ahakoa e kore e tutuki atu ki runga i nga tika me nga pai e hiahiatia aim e koutou i te hanga kua puta to koutou uaua tauga me to koutou kaha nni. He mea mahi na koutou i roto i te mate i nga mate e mohio atu nei ahau. He tu tahanga i te matewai, i te kaikore, i te Pawera i te Pouri, i te Puhanga atehau, i te n<raunga ate huka, i te haere noaiho, i te wehewehenga i nga tamariki mahue i te kainga mate ai i te tini onga mate e kore nei e tae e au te korero. E kore e taea e au te whakaatu te nui o taku aroha mo koutou i roto i tenei reta; engari e tau katoa ana kirunga ia koutou aku kupu aroha kei roto i tetahi o aku reta. He nui toku hari i toku kitenga i nga niahinga a to koutou komiti kua panuitia nei e te Tiupiri No. 39. Tenei hoki a koutou waea e tae touu mai aua kiau i nga wiki katoa, e whakaatu mainei i nga mea katoa o kona. Kua tae mai hoki ki au te Pire Poari i tukuna mainei e te Tiatuana Eopu Kuratakaipuni whakahaere i ngatika turaki ;• i taua Pire Poari. He nui te niawheratanga o toku ngakau i toku kitenga i taua Pire i te korenga e urn o nga whakatikatika ate Tairawhiti kiroto. Hemea tera hei whakaatu ki nga iwi mete hunga hoki e tuku pauui ana kia awhina nga iwi ite Pire ate Piritnia. Kia kauaka rawa ehoki atu te Iwi menga Hunga tautoko ite Pire, menga kai tuku Panui kite awhina i nga tikanga katoa; ture ranei e mahia ana e nga kawauatanga o Nui Tireni mo te iwi maori me o ratou toenga whenua. E tuturu ana hoki toku kite i to tatou mate e kore ratou e kaha kite hanga ite ora mo taton, kua taka ratou ki tua ote Tiriti o Waitanga, kite mahi ratou i te mea tika mo tatou; kahura katoa nga mea iriro he i uga mahi a era kawanatauga e whakatuturu ana hoki ite tika ao tatou nei kupu, ko te uei Kamate tatou inga tikanga o tenei Pire Poa,ri, kaore he take kia tahuri te Hui i Papawai kite whak-atikatika i taua Pire. I ki hoki kue e Heu i Papawai kei te ngaro atu ano tetahi pito ote Pire Poari, kii ana koe ireira e Tamahau he Tangata korero parau; e2B nga Rarangi o te Pire i tae ki Papawai, i naiauei kua tae kite 49 nga rarangi; ka takoto noa tera kupu ite takiwa inou, kati enei kupu. Kanui taku mate, ko taku mate mai ano i Poneke o taku taenga mai ano i te 2 ongara o Hepetema. Kei runga tonu au i taku moenga e takoto ana, i tuhia enei reta irunga i taku moenga ha nga Kata i alma pai ake ai au, kei te ahua pai uainei kaore ano i haere.f H. Mangakahia..