RONGO KORERO

Huia Tangata Kotahi, Volume 2, Issue 25, 4 August 1894, Page 3

RONGO KORERO

NGA MIHINGARE I HAINA. I kitea i roto i nga nupepa o Haina te mahi a nga Hainamana ki etahi wahine Ingarihi Mihingare i Haina. I te mea e nuihaere ana te mate korera ki Hainai niua tata ake nei, ko te tnalii a nga mihingare he awhina i nga Hainatnana e pangia anaete mate. Akuanei i tetahi ru ka punnitia e etahi Hainaniana kino ko temahiaanga mihingare hepaitini haere i nga tangata kia mate. Ko te take i mahara pera ai aua tangata, na te mea. eai ki ta ratou ki,na te Hainamanai maii mai ta'ua mate ki roto i nga rolu« •> Hainu e nohongia ana e nga Ingarihi, kaati hei utu mo ta ratou mauranga mai i tana mate, na reira ka paitinitia ratou. I runga i te kitenga o nga Hainaniana i tenei panui, kanui to ratou riri, katahi ratoU' ka mea kia. whakamatea e ratou aua wahine. I tetahi ra ka puta t?tahi o nga wahin-; mihingare nei kite Tiriti haere ai. I tona taenga atu ki tetahi wahi .o te rori, ka kite ia i tetahi Hainaniana e takoto mate ana, katahi ia. ka liaere atu kite awhina 1 tura e takoto mate hei. Ka tata atu te wahine no 5 , ka kitea mai e etahi atu Hainaniana, katahi ka haere mai, ka mauria te wahine nei, me te koreru mai kite wahine nei i nga kupu kino, mete karanga mai hoki k.s mate rawa te wahine nei i a ratou. Ka toia haen-tia te wahine nei ki tetahi wahi nui te 1-oha.tu, kia knnia e ratou kite kohatu. Ka roa e mauria haeretia ana taua wahine, katald ia ka mea a'ke, kei te mohio tonu ia kite koreru i to ratou reo, a kei te mohio katoa ia ki a ratou koreru. Ka mea atu hoki ia ehara tana i

te paitini i taua tangata, engari he awhina tonu, kaati mehemea kei te mea ratou, he paitini tar.a i taua tangata, te mea tin a ma ratou he hoatu rongoa mo taua tangata. Kaore nga tangata nei i rougo ki tie korero a te. wahine nei. Na ko te iwi nei kua r:ui haere, kua kite mai e.ahi kua oma mai ; tupono ana tetahi kapane o tetahi o rig" tima o te Ingarihi i roto i taua taone. Tona kitenga i nga tangata e huihui ana katahi ia ka oma mai ka kite i te wahine nei e ronaronaia ana enga tangata, ka tangohia ake tona pitara katahi ka mea atu ki teiwi nei kia mutu ; engari i whakauaua ano taaa iwi, a ka tukua te wahine nei ; otira tukuna rawatia ake kua cata te hemo. Ka mauria e te kapene nei te wahine ra ki te kainga o tetahi takuta, ka mania a kua ora inaianei.

HEKORERO MO TETAHI TANCATAI MAHII ETAHI NOTI MONI?

I tetahi o nga putanga o Huia i mun ake nei, ka puta* tetahi korero m > nga raoni noti kua kitea i roto i nga peeke, ko aua noti he rimapauna, he mea mahi whanako na etahi tangata, engari ko aua tangata kaore i k J tea. ' No Hune nei ka tae mai nga korero o Ingarangi kua mahi nga pirihiirana ki te kimi, i. nga tangata mahi Nooti, a kua kitea hoki e ng.i pirihimana o "fiamani ko nga noti i kitea nei ki Ingarangi he mea mahi « etahi tangata i Tiamani. Kua kitea e aua pirihimana ko taua tangata kua rere i runga tiuia, engari kao e i tino nriohiotia ko whea ranei tona kai nga e haere ana. Otira i tae mai te waea o Tiamani ki tetahi tangata nui o Tiamani, ko taua reta na nga pirihimana. he mea mai kia tiakina tetahi kaipuke ko te Hera te ingoa. I whakaaturia mai ano te >?hua o taua tangata. I t3 mea ka tae mai taua kaipuke, katahi ka haere atu taua tangata me etahi : o nga pirihimana. Tona taenga atu ki runga i te kaipuke katahi ka ui atu ki tetahi tangata ko Neheoa te ingoa, ka kiia mai ko taua tangata kei te karaihe tuatoru s rioho ana. Ko tonoa atu e ia kia haere atu tetahi o nga heramana kite tiki atu kia haere mai kite kapene, ka haere atu te kai tiki atu, kaore i :ua inn kua puta mai taua tangata. Te putanga mai o taua tangata, kaore i mohio he tangata hopu tera i a ia. Ka roa e titiro atu ana tenei, kua mohio atu ko taua tangata i patua mai rate waea, i te rite o nga tohu ki o te waea mai, ka roa ramie korero a.ia ka kii e haere ana ia ki Wikitoria kia kite i tona tuakana. K»>a rawa katahi ano ka whak. atu atu te tangata nei ko tona hsiere mai he hopu i n ia, i men atu hoki i a kua hoinai he waraii mona I konei katahi taua tangata kit mea. Kaore tahi ona hara, otira korerawa te kai hopu i hoki mai tona mahara i te rite o taua tangata ki nga kuj.u o te waea mai. Ka toiuia ;itu taua tangata kia whakaturia ona potiaka ka tahuri hoki ia kite whakawlmiti i ona pouaka, a ka mene, katahi ku lirohia e tetahi o nga pirihi te peeke )>aku a taua tangata. ka kitea i roto te tekai, takaii ma rima kakati rima pa una noti. Kn aua noti he mea mahi na ana ake, engari ko te ahua i rite tonu ki \e noti o te peeke o Lnearangi. I te mea e whatoro atu ana. t- pirihimana ki taua peeke paku, ka mea a Nehera i roto ano i tona reo Tiamani ki

j tetahi ona hoa, ka mea atu kia tangohia : tera peeke, he moni na ana kei roto. Engari mohio tonu atu tetahi o ng.\. pirihimana kinga kupu. he j mohio hoki kite korero tiamani ; ; katahi ka uia atu e ia ki taua i tangata i roto i te reo tiamani ano, ka korero tia wai e tera, e mea mai ana a Nenera kia mauri.i e ia te peeke, he moni na ana kei roto. Kua tiakina enei kupu mo te whakawa. Kp taua tangata ka 'whakahokia ano ki Tiann,ni ra ano whakawatia ai. * * * *

RARURARU I TE MOTU 0 WHITI.

Kua tae mai te rongo o Whiiti i runga 1 tetahi tima ko Owarau te inj? a, e mea ana i tu tetahi raruraru nui i reira i mua tata ake nei ano. Ko taua raruraru he p«mei te putake : —I tetahi ra ka tu tetahi o nga tohunga o nga Maori o reira, ka korero ki tona Iwi, kuawhakahautia mai la e ona atna kin patua etahi tangatu o ratou hapu hei patu whakahere ki a ratou ki nga atua. K:i rautu te korero a te tohunga nei. ka haere te lw\ ka patu \ etahi atu tangatu o tetahi hapu. Te matenga, ka kaingu ete Iwi ra. No etahi ra o muri mai ka tae mai to rongo kite taone kei te muni pera nga Maori, kataki ka haere nga huia ; pono tonu atu e kainga ana etahi tangata tokorua. le kitenga mai o te Iwi nei oma atu ana ki ro ngahere huna a>. Ka haere tonu te ope nei ki tetahi pa o nga Maori ko murimuri te ingoa. Ka tae atu katahi ka mea atu kite Iwi e nohou.ai ra i roto i te pa kia kaua hei riri, engari me ata puta mai.