E RUA PUTANGA ITE MARAMA.
TE taonga o te Iti mete rahi, E rere atu ana kia koutou e te Iwi. Tera ano nga Manu mohio kei uta me nga Manu mohio kei Tai. E hori Puana i mua ite Ihu waka moan a, E .mohio ai nga kai kauhoe, ki tina tikanga, ote Manu Pera, menga Manu haere i te akau whakaatu i te wa e Puta mai ai te Tupuhi. He ti'canga to te Manu, i Tai,. lie tikanga tote Manu : uta. E w akaohiti ana ara e whaka marama ana, i te ahua o nga mea e aim mai ana i mua, i te ,aroaro, ara i nga wa o mua, aha koa ra itatou nei. E tua iti ana te kite inga manu mohio, konga kupu me nga whakatauki e korero tia a.ia i nga noho anga Tauwhaiti,
he mea tuku iho tuku iho, i roto inga wliakapaparanga tae noa tia tonei ra. Aha koa ao tatou Tupua ake matauranga mo teiiei mea. Tera ano te tahi matauranga, E whakaatu ana. I Uga ra ia Noa, ite Aka, e tere ana inga rive nui o te moana, ata liwuiai ;,.:v;io ana te whakaro kite manu, kia harin he rau Oriwa ki te Aka kia Noa. Kia mohio ai a Noa kua Purero akete Tuawhenua ite moana, a, mohio tonu a Noa. he Pono ano kua Purero nga Maunga i te moana konga wai kua heke haere. Otira i mua atu i tenei ite mea e hanga ana, e Noa, te Aka i runga i te Maunga, ka haere atu e tahi timgata, ka tawai kia Noa, ka mea, e ka tahi ano te Porangi o te kaumatua e hanga nei i te kaipuke i runga i tenei Maunga, kei hea rate wai motana kaipuku e mahi nei. Kati kua rongo tatou ki tona t ukunga iho, ara he whakaaro Note Atua, kia tatou kite tangata kei ngaro rawa ite Ao, Otira kihai i mutu atu i reira te tawai, e haere nei ano tona Pakiaka, i roto inga wliakapaparanga, aha ko ahe iwi rua rua noa te maori i nga iwi katoa '. te ao. He tikanga ano, ta tera Hapu he whakahaere ano ta tera iwi, me tera Rangatira-tanga, ara, onga tikanga, o nga ra kua hori, Heoi, e haere nei ano aua ahua tanga i enei ra i runga inga tikanga e rua, e whakahaerea nei, mote tinana mete wairua, a tenei ano etahi kei te Patai, kei hea ra nga wahi hei taunga mo tenei tikanga, e whakahaere nv\, e te kotahitanga. ? a, he tika
hold te tangi mai o tenei Patai ina hoki, ko te rjmatekau matoru tenei o nga tau te Mamaotanga, i te wa i hanga ai te Tiriti o Waitangi. Pera hoki mete Aka, o Noa kihai i h mga i te wahi tata kite wai, Hanga ana i tawhiti noa atu o te wai, ara i runga rawa i te Tihi o te Matmga, No reira ano i raruraru ai te whakaaro o te hungae matakitaki ana i te ahua tu mahi pera, I na hoki, E wha tekau tau e mahia ana te Aka, ka tahi ano, ka whakapuke ake nga wai, ki runga i te tihi o nga tiiaunga, wai hoki ka rima tekau ruatoru tau o te Tiriti o Waitangi, o tona hangangaai, hei Aka mote iwi Maori. Heoi riro ana o latou whakaro, i runga i tana Patai rano, (E kei heara nga tikanga me ngi Ture hei haere mai, hei taupoki ia tatou me to tatou whenuaj Aha koa whakatupato noa etahi hoa Pakeha kite iwi maori, mo te, u kite Tiriti o Waitangi whaka haere ke ana he tikanga ke etahi, koia ra tenei e kitea nei e tatou i roto inga whai korero, a Hanawira Pererika Renao, o Akarana, i tukua nei e ia kite Otaki Taima, ote tau 1892 i mua i tona haerenga atu ki Ingarangi, E korerotia ra ana kupu tohu tohu ki nga Rangatira o Waikato i mua atu ote kingi. Potatau Mera atu tikanga i raruraru ai, nga iwi Maori, E mohiotia nei e tatou, aha koa i enei ra kei te Patai tonu ano tatou i taua "Patai ano. Otira kua huri, penei taua patai (Kei whea nga whenua hei taunga mo tenei tikanga ?) Ahakoa e nga hoa me whaka aro ano tatou ki tenei. ko tenei
tikanga he tikanga Pakeke, no nga tikanga i waenga i te Pakeha mete Maori, kote take i Pakeke ai, he whenua te Putake, me tona mana ano. Pera hoki kei nga iwi o te ao, e raru raru ana, mo tenei take. Heoi e hoa ma kei te haere mai ano, nga mahi o te Ture e-nuku ake ana i to tatou kaha te rite me to tatou mohiotanga. No te mea, ko te Ture e mahia ana mo te tangata mete whenua, iawa i i wa. Ko te take i roa ai tatou e Patai ana, mete tatari kite kaha ote Ture. Nate mea kaore ano nga whenua i poto noa ki roto ite Ture, aha koa e noho Karaati ana etahi, Otira kaore ano i wawahia kiia tangata kiia tangata tona, mehemea kua pau, nga motu nei ki roto kite tikanga motuhake, kiia tangata tona ka kite tatou i te whakautu, , moa tatou Patai, Otira e kore ahau e penei atu, tatou katoa, Engari e tahi, Otira E kore ano hoki e tau kite hunga i mate te ora o te hunga i ora, inga mahi ote Ture, ina tae mai taua wa, a kaore hoki to koutou tikanga, i te Aronui atu ki tetahi, i te huri ke ranei kite tahi. Engari lie matua kotahi, he whaea kotahi, he iwi kotahi, he moutere kotahi he Tiriti kotahi, he mea whakaae na o koutou Tupuna, i'raro i tera. No reira kaore he v awangawa ngatanga o te hari atu, ato koutou manu, i nga tohu whaka atu kia tatou e noho nei i runga i to tatou Aka, ara, te Tiriti o Waitangi, aha koa kua pokainate tahi Papa, E nga hoa tawari, he mea ra kia totohu ai, kite moana, Otira kite rite te whakaro kite Puru i te kohao kia noho atu ai te wai i waho, Tena tonu ka eke to koutou, waka kite Tuawhenua. Ite mea kei te rere tonu atu. to koutou manu kite whakalaki ite Hohorutnnga o te mahi o te Ture i runga i te tihi o nga Maunga, o Aotearoa mete Waipounamu. Hei hari mai hoki inga whakaro, ate hunga tawari, menga whaka aro taurite a koutou ano kia koutou, E rite ai nga kupu whakatauki, a o koutou tupuna, (Nau kote manuka naku kote manuka ka taitu, te hoaririj Nau kote Rourou naku kote rourou kaore te Manuhiri,' tuarangi. Heoi ra, kite kore ano hoki, e rite enei ki Pepeha. E taea hoki te aha, e to koutou Manu, hoi kau hoki tana, he rere kau atu kia koutou. Kei a koutou ano te kaha mete rite, kite taupoki te Pa ite hoa riri. E hara ano hoki i te kai whakaaraara o te Pa, te hee. Engari nate Momoe tonu, o te hunga hapai Timata menga toa oko oko Rakau e topa ai, i te tahi upane, kite tahi, Pahore atu Pahore, mai. Tarewa atu tarewa mai, Rarawhi rawa nga
Koromatua o nga wae, kite whenua, kakati ana nga Niho. Ite kawenga ra ate ngakau mamae mo tenei mea mo Tuu, inga ra o mua, i o koutou Tupuna e poroporoaki ai kite ao marama. He aha te he e nga hoa ina Penei to tatou ahua mo runga i tenei tikanga kua harutu nei keite tatau o te whare o te kawana, i Poneke. Note mea kua oti ano i to koutou manu te whakamarama, He Ture, te Tiriti, he Ture te Rarangi 71 he Ture te Rakau Patu i Aotearoa, mete iwi maori. No reira ka tika, ka tino raarama hoki, me hopu ano o Tatou rir ga kite Ture hei whakangunga rakau, manga toa, oko oko rakau, inga turanga Awatea.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/HUIA18930805.2.3
Bibliographic details
Huia Tangata Kotahi, Issue 16, 5 August 1893, Page 1
Word Count
1,346E RUA PUTANGA ITE MARAMA. Huia Tangata Kotahi, Issue 16, 5 August 1893, Page 1
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.
Log in