NGA HUA O TE MOHIOTANGA Ma nga Tangata Maori. PARAIREI 3 HURAE, 1874. “Ki a koe tenei, E Kara.”

Hawke's Bay Times, Issue 1590, 3 July 1874, Page 275

NGA HUA O TE MOHIOTANGA Ma nga Tangata Maori. PARAIREI 3 HURAE, 1874. “Ki a koe tenei, E Kara.”

He pukapiika ako i nga tikanga o te wkakatupu mete mahinga ote tupeka. Ma te oneone pai anake tenei mea te tupeke ka pai ai Kai pai te oneone Ida ruru ano hoki te wahi bei tupuranga ka tika ai, ka puta ai ona nui. Ko te oneone pai koia tenei, ko te oneone kura o nga mauiiga ;.ko te oneone marigu i nga awa awa o nga rnaunga, me nga oneone manga .o nga parae. Ko te mahinga mo te maara koia tenei, me ken te oneone kite karaone, ako nga keretu.rae patu patu Ida agawari, kia peia me to te kumara ngaki, a i te mea kna ngawari to oneone, ko te kai ngakai me tu i tana tunga„ka koko mai ai ki tona taba te oneone, Ida tae ki ona tun te teitei, ka oti tera, ka main ano aia i te tahi ahuahu kia pera me to mua, a oti noa tana maara te tupuke. Ko aua ahuahu kia rarangi tonu ko te matara o te tahi ahuahu i te tahi, kia wha puta i tetahi papa, kia toru putu i tetahi papa. Ko nga purapura o te tupeka, ana ngakia kia tupu ai hei putake whakato mo te maara, me rui ki te tahi wahi iti koia anake, ko te oneone pai momona, kia maroke taua wahi, otira kaua e tino rahi te moa, kia hei ai te mea atu he wai whakamakuku i nga rangi e nui ana te ra. Ko taua wahi ara te moa hei tupunga mo nga tupeka purapura, hei te marama o Akubatao Hepeteme ka timata te mahi, ara me ami nga. tarutaiu nga kakau kaanga nga rakau nga aha noaiho ki reira, ka tahu ai aua mea hei whakamomona, ka oti tera, me huri te oneone, arakeriakia pai tewhenua. Kaotineite huri te moa mo nga purapura tupeka me kohi arunga o taua moa ki. te kakau witi kia nui ka lahu ai kite ahi aua kakau witi, ano ka keto to ahi o aua kakau, me rui nga purapura Tupeka ki runga o aua pungareliu i Akuhata ranei i Hepetema. He mea ano ka ngakia e nga kai ngaki tupeka tetahi nani kite taha o te wahi e tupu ai te tupeka, ko aua nani kia tawhio katoa te moa o nga tupeka, he mea hoki o kainga ana nga tupu tupeka e te ngaro, tena e mui te ngaro ki reira ko te nani e tupu ra ka kainga e ratou ma reira ka toe ai nga tupu tupeka, kite mea ka puta te liau aim ara te haupapa, me hipoki te-moa i nga tupeka, me hipoki ki le tapau, kei katoa nga tupu tupeka o te aim ka mate.

Kia kotahi marama e tupu ai te purpura tupeka kua nui (e lake a kua pai i taua Wa kia hukea kia kawea aua tupu kite tino maara e tupu ai. I te mea kua wha nga rau o te tupu a e pihi ake ana te riuia o nga rau o te take tupeka, i te wahi kua tae te roa o tetupu kite wha inihi te tiketike, kua lino tika kia hukea kia ngakia kite tino maara. Ma te kai ngaki te wlmkaaro kite wa e hukea ai eia aua take tupeka, ko te ra pai hei bukenga, ko te wa kua ngawari te oneone i te ua, no te uiea hoki kei motu uiotu nga pukiukn o nga tupeka ana hukea, no te mea hoki he faru mate ma te tupeka a kia pai te tango i nga putake kei motu motu nga pakiaka; a i te' mea kua hutia uga take tupeka i te ui'.a i tupu ai, me kohi kite kete kia io'ioro tonu te kawe kite tino maara, a kia kotahi putake ki te.ahuahu kotahi, ara kite ahualia kua oti nei te korero tona mailings, he tangata ano hei tuha i nga take tupeka ki nga ahuahu he tangata ano hei whakato, ko te tangata whakato hei ore i ruuga o te ahuahu. ki tana ringa ka lioatu ai eia te take tupeka ki roto i te-puta i kowhao ra i tana ringa, a kia maro tonu" kia tu tika te take tupeka ka papaki ai eia te oneone kite take o te tupu o te tupeka, otira kia tupalo teaei uiahi ara te tukitnga atu o to take tupeka kite kowhao ite ahuahu i maliia ra e tana ringa, kia tupato ano hoki te paki paki i te oneone i te take o te tupu, no te mea he taru'ngohe noa te tupeka ite itinga, a kite mea ka kope uga rau ranei te putake ranei, ka kino to tupu.

Kia rangi makuku ka tino pai te wliakato mo te tupeka,'he makuku hold tonu mea e pai ai anajhukei i tana moa i whaka-tupuria ai kia ngakia kit 3 tino inaara. He mea auo kei nga ra ua anake nga ra e hukea ai teaei mea te tupeka e ngakia ai kite tiuo maara.-

I te mea kua ngaro nga tupeka te whakato kite tino maara, e kore e taro ka kitea nga mea e tupu ana me nga mea kua kongio ; kia ua auo kia makuku te whenua me tango nga mea kua kongio ka whakato atu auo he tupeka hou ki nga turanga o uga mea i kongio kia kapi ai te maara.

E penei pu ana teuei taru te tupeka mete kumara, maataa tango tonu nga taru ka tupu ai te tupeka, e bara i te raea me taugo nga taru i te oroko ngakinga o te tupeka, kaliore-, otira me hono tonu to ngaki o te taru a taeanoatia te pakavitanga- o te tupeka, te mea i ngakia ai nga taru he mea Ida tuakuku ai nga putake o nga tupeka, tetahi he mea kia ngawariwari ai ano boki te onoone kia tawkai ai te tupu o te. tupeka, ko nga rau roan-ke o nga tupu o nga tupeka me kato era kia pai ai nga tupu. E kore e mobiotia te r a e tupu ai te tupeka iifi puawaitanga mona, no te mea kei te maara te likunga, kite whenua tino pai ; ,kii puawai wane, kei -te oiroon'o kiuo- e kofo e puawai wa\ye; o.tira kia tupu te tupeka'"a tliea. noaitia tana tike tike ki nga putu e rua ka puawai;

Kia puawai.te tupeka hei reira pu asio ka kato ai to matamata, o nga tupu ine kato.te matamata o te tiuo tupu o te tup&ka, ma te uiaikuku.o te koronuuua e main; te mea i katqhia'.ai he mea kei pan te kaha o te tupu i te puawai, he mea ano hoki kia nui ai nga rau o te tuptki, koia i katohia ai; kei nga kainga ngaki tupeka e waiho ana e o reira tanguta kia 5, he mea aao e 9 nga rm ki te putake tupeka kotahi olii.i kia pai pu te oxicone e tupu ai te iupeka ka waiho kia 9 nga rau kite putake kotahi ; ekore ia e nui nga putake o vvaiho ana kia 9 rau hei tupu, he kore boki e pai e kaha te tupu i te tints ko te tino tikanga e raohiqtia ana ka ouou nga rau kite putuke koiaiii ka tiuo nui aua rau. (Teuei ake te roauga.)